13-Ma’ruza: sathni o’lchash usullari va asboblari


 – rasm . Radiolokatsion  sath o‘lchagich sxemasi



Download 1,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/13
Sana22.06.2023
Hajmi1,07 Mb.
#952809
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
13-Ma’ruza sathni o’lchash usullari va asboblari

14 – rasm
. Radiolokatsion 
sath o‘lchagich sxemasi
 
13 – rasm

Ultratovushli sath o‘lchagichning 
strukturaviy sxemasi



73 
Radioto‘lqinli sath o‘lchagichlar. 
Suyuq metall sathni o‘lchashda istiqbolli usul - radioto‘lqinli 
usuldir. Elektromagnit to‘lqinlarining tebranish parametrlarini suyuqlik sathiga bog‘liqligiga 
asoslangan sath o‘lchagichlar
 
radioto‘lqinli sath o‘lchagichlar
deb ataladi. 
Radioto‘lqinli usullarga radiolokatsion, radiointerferension, endovibratorli va rezonansli usullar 
kiradi. 
Radioto‘lqinli sath o‘lchagichlarning ishlashi elektromagnit to‘lqinlarning elektr va magnit 
xossalari bilan farq qiladigan muhitlarning chegarasidan qaytishi hodisasiga asoslangan. 
Elektromagnit to‘lqinlarning tarqalish tezligi 
v
muhitning dielektrikligi 
ε
va magnit 
o‘tkazuvchanligi 
μ
qiymatlari bilan topiladi: 




C
v
, (22) 
bu erda, C – vakuumda yorug‘lik tezligi. 
Sath o‘lchagich sxemasi (14-rasm) nur tarqatgich 1, elektromagnit energiyasi qabul qilgichi 2 va 
vaqt oralig‘ini o‘lchash qurilmasi 3 dan iborat. Sath qiymati 
h
nur tarqatgich signalni jo‘natish payti 
bilan qaytgan signal qabul qilgich 2 ga kelgan payt orasidagi vaqtni aniqlash yordamida topiladi. Bu 
kattaliklar ushbu munosabat bilan bog‘langan. 
C
h
H






)
(
2
. (23) 
Odatda, lokatsiya gaz muhiti orqali suyuqlik ustida olib boriladi (agar suyuqlik elektr 
o‘tkazmaydigan bo‘lsa, lokatsiya prinsip jihatidan suyuqlik orqali ham amalga oshirilishi mumkin). 
Lokatsiyaning gaz (havo) orqali olib borilishi ma’qulroq, chunki nur tarqatgichlar suyuqlik ta’siriga 
berilmaydi, bundan tashqari, gazlarning magnit va dielektrik o‘tkazuvchanligi katta emas va amalda 
gazning parametrlari o‘zgarishiga va xossalariga bog‘liq emas. Bu sath o‘lchagich ko‘rsatishlarining 
amalda suyuqlik xossalariga bog‘liq emasligini ko‘rsatadi. Bunday sath o‘lchagichlarning kamchiligi 
kichik vaqt oralig‘ini aniq o‘lchash qiyinligidir, ular nurlanish doirasida turgan boshqa predmetlarga 
g‘oyat sezgir. Suyuq metallarning sath o‘lchagichlari 200 mm gacha o‘lchash diapazoniga ega, 
o‘lchashnin asosiy xatoligi ±2 %. 
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 
1.
YUsupbekov N.R. va boshqalar. Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish. 
–Toshkent: O‘qituvchi, 2011. -576b. 
2.
Farzane N.G. i dr. Texnologicheskie izmereniya i priborы. –M.: Vыsshaya shkola. 1989. 
3.
YUsupbekov N.R. va boshqalar. Texnologik jarayonlarni boshqarish sistemalari. –Toshkent: 
O‘qituvchi. 1997. 
4.
YUsupbekov N.R., Muxitdinov D.P., Avazov YU.SH. Avtomatika va nazorat o‘lchov 
asboblarining tuzilishi va vazifasi. Kasb-hunar kollejlari uchun darslik. –T.: Iqtisod-moliya, 2010. 

Download 1,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish