Qib belgilayman ustoz


a) o‘zbek tilida avvaldan qo‘llab kelingan o‘zbekcha, arabcha, forscha so‘zlarning o‘zaro qo‘shilishidan



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/8
Sana22.06.2023
Hajmi0,87 Mb.
#952801
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
5 mavzu

a) o‘zbek tilida avvaldan qo‘llab kelingan o‘zbekcha, arabcha, forscha so‘zlarning o‘zaro qo‘shilishidan 
yuzaga kelgan qo‘shma terminlar. 
Bunday terminlar quyidagi ko‘rinishlarga ega: 
Ot+ot 
modelida yasalgan qo‘shma terminlar. Bu model botanika, zoologiya 
singari tabiiy fanlarda
, ularning 
terminologik tizimida mahsuldor hisoblanadi. Masalan: 
ayiqtovon, ituzum, tuyaqush (
botanika
)
kabi. Keyingi 
davrda texnikaning bir qator terminologik tizimlarida ham shu tpidagi qo‘shma terminlar miqdori ortib 
bormoqda: 
qismfazo, tagmaxraj, ustmaydon, olovbardoshlik(
fizika-matem.); 
qayin ona, katta 
buva
(qarindoshlik); 
tintuv qilish, huquqni cheklash
(yuridik) kabi. 
Sifat+ot
modelida yasalgan qo‘shma terminlar qo‘proq tabiiy fanlar terminotizimida uchraydi: 
to‘g‘ri burchak, 
qo‘shbog‘, issiqbardoshlik, sovuqbardoshlik (
fizika-matem.); 
huquqiy norma, yuridik konsultatnt
(yuridik) 
kabi. 
Son+ot 
modelida yasalgan qo‘shma terminlar matematika fanida ko‘proq qo‘llaniladi: 
uchhad, birhad, o‘nyoq, 
beshyoq, yarim doira, yarimyig‘indi, yarimfazo, yarimo‘tkazgich (
fizika-matem.) kabilar. 
Ot+fe’l
modelida yasalgan qo‘shma terminlar. Bunda ikkinchi komponentga 
–ar
sifatdosh ko‘rsatkichi 
qo‘shiladi. Masalan: 
o‘g‘itsepar, markaztopar, go‘ngsochar (
botanika
), xususiy ajrim, adolatli sudlov
(yuridik) 
kabi.
Keyingi vaqtlarda ikkinchi komponentga 
–gich (-kich, - qich, -g‘ich)
affiksi bilan ham ko‘plab 
yasalmoqda: 
havo qizdirgich, 
havo haydagich
, go‘ng sepkich, urug‘ o‘tkazgich, oqim keskich, ko‘chan tutqich, 
xamirkeskich, go‘shtqiymalagich, yashinqaytargich
kabi. 

Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish