suv chokli kashta tikishda ung kulda ignani uning
uch tomoni bilan kashtaning
teskari tomonidan utkaziladi. Ignaning uchli tomonini chap kulda tutib, kul bilan ip
tortib kuyiladi. Zich gazlamalarga kashtatikishda kashtaning ungiga ignani uning
uchki tomoni bilan chikariladi.
Kashta tikilgan buyumlarga ishlov berish.
Kashta tikilgan buyum toza bulib, teskari tomonidan namlangan mato bilan
dazmollangan bulishi kerak. Buyumning ikki marta buklab tikilgan cheti ung
tomonidan xam dazmollanadi. Yaxshi yuviladigan gazlamaga
ok kashta tikilgan
buyumlar oddiy usul bilan yuviladi, lekin bunda, ayniksa yirik kavik bilan tikilgan
kashtani yuvishda, kashta gulо‘zgarib kolmasligi uchun, uni kattik ishkalamaslik
kerak.
Rangli kashta tikilgan buyumlarning kiri ilik suvda juda extiyot kilib yuviladi.
Ularni ivitib kuyib, kaynatib yoki ustidan kaynok suv kuyib bulmaydi.
Yuvilgan buyumni yaxshilab
sovuk suvda chayib sikib, buyumni namrok paytida
teskari tomonidan, tagiga yumshok narsa solib dazmollanadi, shunda kashta gul
burtgan va kabarik bulib chikadi. Kashta tikilgan
salfetkalar, kashta poyondozlar,
dasturxonlarning chetlari chо‘zilib ketmasligi uchun urtasidan boshlab
dazmollanadi. Dazmollangan bunday buyum to sovuguncha yoyilgan xolda yotishi
kerak.
XULOSA
Rus xalq kashta choklari bajarish texnikasi buyicha shartli ikki gruppaga
bo’linadi: gazlama ipini sanab tikiladigan sanama choklar va olidndan chizilgan
kontur bo’ylab tikiladigan ixtiyoriy choklar.
Sanama kashtalar о‘z navbatida gazlama tagiga o’tkazib tikiladigan va
baxyasimon deyiladigan kashta va gazlama ustiga tikiladigan kashtalarga bo’linadi.
Turli merejkalar,
mayda baxya, rangli konturli baxya bug’macha baxya,
gipyurlar, rangli chirmashma va boshqalar baxyasimon kashtaga tikiladi. Bunday
kashta turlari gazlama ustida bo’lmay, uning strukturasini xuddi о‘zgartirgandek
gazlamaning о‘zida bo’ladi.
Gazlama ustiga tikiladigan sanama kashta choklarga iroqi, chizma chok,
atlassimon chok, sanama tekis chok, o’rim va boshqa choklari kiradi.
Chizma kontur bo’ylab ixtiyoriy tikiladigan kashtalarda
kashta gul konturi
bo’ylab baxya choklari tushiriladi yoki kashta gulni to’ldirib tikib, dona-dona,
bo’rtik fakturali ko’shimcha satx hosil qilinadi. Bunday choklarga tekis choklar
(oq tekis chok, vladimircha chok, rangli tekis chok va boshqalar),
shuningdek,
kontur va oddiy choklar – suv chok, iroksimon chok, urim chok va boshka choklar
kiradi.
Kashta tikishda odatda, bir necha chok bir vaqtning о‘zida ishlatiladi.
Kashta choklarning hamma turlari, qoida buyicha kergida tikiladi.