Aytimbetov n. Bajardi: abdalova z


-rasm. Yorug’lik dastasi shisha sirtiga tushganda yorug’likning sinishi



Download 1,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/13
Sana10.06.2023
Hajmi1,01 Mb.
#950542
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Ilmiy rahbar aytimbetov n. Bajardi abdalova z

1-rasm. Yorug’lik dastasi shisha sirtiga tushganda yorug’likning sinishi 
Singan nurning yo’nalishini tushish nuqtasiga o’tkazilgan perpendikulyar 
ON
yo’nalishiga taqqoslab ko’rib, singan nur 
OS
2
bilan qaytgan nur 
OS
1
va normal bir 
tomonida yotishini ko’ramiz. Burchak 
SON
 
-
 
nurning tushish burchagi; uni 

harfi 
filan belgilaymiz; singan nur 
OS
2
bilan perpendikulyar 
ON 
orasidagi burchak -
 S
2
ON
sinish burchagi deb ataladi; uni 

harfi bilan belgilaymiz. Tushish burchagi 
o’zgarganda sinish burchagi ham o’zgaradi. Agar tushish burchagi nol bo’lsa, sinish 
burchagi ham nol bo’ladi, tushish burchagining ortishi bilan sinish burchagi ham 
orta boradi; ammo sinish burchagi tushish burchagidan hamma vaqt kichik bo’ladi. 
Tajribalar asosida yorug’likning quyidagi sinish qonunlari topilgan: 
Tushuvchi nur hamda
 
shu nur tushgan nuqtadan ikki muhit chegarasiga 
o’tkazilgan perpendikulyar qaysi tekislikda yotsa, singan nur ham shu tekislikda 
yotadi. Tushish burchagi bilan sinish burchagi har qanday o’zgarganda ham tushish 
burchagi sinusining sinish burchagi sinusiga bo’lgan nisbati shu ikki muhit uchun 


o’zgarmas kattalikdir va shu kattalik ikkinchi muhitning birinchi muhitga nisbatan 
olingan sindirish ko’rsatkichi
 
deb ataladi. Yorug`lik nuri bir shaffof muhitdan 
ikkinchi shaffof muhitga o`tish chegarasida o`zining yo`nalishini o`zgartiradi. Bu 
hodisa yorug`likning sinishi deb ataladi. Yorug`likning sinishiga asosiy sabab turli 
muhitlarda yorug`lik tezligining turlicha bo`lishidir. Yorug`lik nurlari ikki muhit 
chegarasidan o`tayotganda o`z yo`nalishini o`zgartiradi [5].
Birinchi muhitdan tarqaluvchi va chegaragacha borib yetuvchi nur tushuvchi 
nur deb ataladi. Bu chegaraga tushish nuqtasi orqali o`tkazilgan perpendikulyar (N 
- normal) bilan biror burchak hosil qiladi, hamda bu burchak tushish burchagi deb 
ataladi. Ikkinchi muhitga o`tgan nur ya’ni singan nur deb ataladi. Singan nurning 
o`sha perpendikulyar (N-normal) bilan hosil qilgan 

burchagi sinish burchagi deb 
ataladi (2-rasm).

Download 1,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish