Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги
318 
Ammo‖ donoga‖ quyidan,‖ poygakdan‖ o‘rin‖ tegsa,‖ o‘sha‖ poygak‖ to‘rdan‖ ham‖
baland sanaladi.‖ Donoga‖ ko‘rsatiladigan‖ bunday‖ izzat-ikrom, hurmatning sababi, 
hech shubhasiz, bilimdir. 
Bilimsiz kishi yilqi – hayvon bilan teng. Bilimsizni aql-idrok‖egalari‖ko‘zi‖ko‘r‖
odamga‖qiyoslashadi.‖Ey‖o‘g‘lon,‖bilimdan‖ulush‖olgin! 
Kishi‖ so‘zni‖ tili‖ bilan‖ so‘zlaydi.‖ So‘zlari‖ yaxshi‖ bo‘lsa,‖ uning‖ yuzi‖ suv‖ oladi,‖
ya’ni‖obro‘‖qozonadi,‖e’tibor‖topadi. 
Asar‖o‘qilgach,‖matni‖ustida‖quyidagicha‖ishlar‖amalga‖oshiriladi: 
1.O‘qiladigan‖ matn‖ yuzasidan‖ bolalar‖ tajribasi‖ va‖ bilimini‖ aniqlash,‖ ularni‖
matn mazmunini tushunishga‖tayyorlash‖maqsadida‖taxminiy‖suhbat‖o‘tkazish.‖ 
– Siz Yusuf Xos Hojibning ijodi bilan tanishmisiz? 
– Biz‖ Yusuf‖ Xos‖ Hojibning‖ birinchi‖ sinf‖ ‚O‘qish‖ darsligi‛da‖ ‚O‘quv‖ va‖ bilim‖
haqida‛,‖ikkinchi‖sinfda‖‚Tilingni‖avayla‖– omondir‖boshing‛‖matnlarini‖o‘qiganmiz. 
2.‖ Maqolani‖ yoki‖ uning‖ bo‘limini‖ o‘qish,‖ ayrim‖ so‘zlarning‖ ma’nosini‖
tushuntirish.
Matnni‖o‘qituvchi‖va‖o‘quvchilar‖tomonidan‖tanlab‖o‘qish. 
Lug‘at‖ ustida‖ ishlash: ayon,‖ ezgu,‖ nasibi,‖ qarg‘ish,‖ poygak,‖ yilqi.‖ Bu‖ so‘zlar‖
‚O‘zbek‖tilining‖izohli‖lug‘ati‛
18
orqali sharhlab izohlanadi. 
3.‖Maqola‖yoki‖uning‖bo‘limi‖rejasini‖tuzish. 
Dostondan parcha rejasi: 
A. Yoshlik mangu emas. 
B. Yaxshilik va yomonlik qanday farqlanadi? 
D.‖Bilimli‖doimo‖ulug‘lanadi. 
4.‖O‘qilgan‖parcha‖yuzasidan‖suhbat‖(savol-javob). 
1)‖asarda‖nima‖uchun‖hayot‖shamga‖o‘xshatiladi? 
2) odamdan olamda nima qolishi mumkin? 
3) yomonlik insonga nima olib kelishi mumkin? 
4)‖matnda‖ezgulik‖qanday‖ulug‘lanadi? 
5)‖bilimsiz‖kishi‖qanday‖hayvonga‖o‘xshatiladi? 
5.‖O‘qilgan‖bo‘limni‖asosiy‖mazmunini aniqlash va reja qismlarini yozish. 
A. Yoshlikning qadriga yetaylik. 
B. Yaxshi nom – insonga omad. 
D. Barcha kulfatlarga bilim – qalqon. 
6.‖Reja‖asosida‖maqolani‖qayta‖o‘qish. 
Matnni‖reja‖bo‘yicha‖qayta‖zanjirli‖o‘qish. 
7.‖ Maqolani‖ yaxlit‖ o‘qish;‖ bunda bolalarni qayta hikoyalashga tayyorlash va 
maqola‖mazmunini‖yaxshi‖o‘zlashtirishlariga‖erishish‖maqsadi‖ko‘zda‖tutiladi. 
8. Darsni xulosalash va umumlashtirish.
Insonga hayot bir bora beriladi, lekin ayrimlar uning qadriga yetmaydilar, 
ya’ni‖ olam‖ sirlarini‖ egallamay‖ dunyoda‖ bexabar‖ o‘tib‖ ketadilar.‖ Bolalar,‖ odam‖ bir‖
marta yashasa-da, olamni lol etgan donolarimiz: Farobiy, Beruniy, Ibn Sino, 
18
O‘zbek tilining izohli lug‘ati. – Toshkent: O‘ME, 2006-2008. – 5 tomli. 

---