Адабиётлар

 
 
Зиддиятни ҳал қилиш алгоритмлари 
Агар берилган калитга мос жадвал қатори керакли (қидирилаѐтган) 
элементга эга эмаслиги маълум бўлса, у ҳолда зиддият (―конфликт‖) юзага 
келди дейилади. Бундай ҳолат, агарда бир неча элемент битта индексга 
акслантириладиган калитларга эга бўлса юзага келади. Бундай ҳолатда 
мазкур берилган калит орқали тўлиқ аниқланувчи индекс бўйича иккинчи 
уриниш амалга оширилади (Муқобил индекс шакллантириш орқали). 
Иккинчи индексни шакллантиришнинг бир қанча усуллари мавжуд. Энг 
содда йўлларидан бири бу – биринчи H(k) индекслари бир ҳил бўлган барча 
қаторни бир-бирига боғлаш, яъни боғланган рўйхат каби. Бундай усулга 
тўғридан-тўғри боғлаш (direct chaining) деб аталади. Ҳосил бўлган рўйхат 
элементлари асосий жадвалда жойлашиши ҳам жойлашмаслиги ҳам мумкин. 
Бундай ҳолатда рўйхат элементлари жойлашган хотира тўлалик (тўлиб-
тошиш, переполнение) соҳаси дейилади. Ушбу усулни камчилиги, 
иккиламчи рўйхатларни кузатиб бориш ҳамда зиддиятга борувчи элементлар 
рўйхати ҳар бир қаторида мурожаат учун жой ажратиш лозим бўлади.

---

―Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар‖ фанидан маърузалар матни.
муаллиф: Б.Б.Акбаралиев 
Зиддиятни ҳал қилишнинг яна бир усулида эса берилган жадвални 
берилган қаторида керакли элемент мавжуд бўлмаса, токи керакли элемент 
топилгунча ѐки бўш қаторга боргунча бошқа қаторларини кўриб чиқилади. 
Агар қараб чиқиш бўш қаторгача бориб етса, у ҳолда кўрсатилган калит 
берилган жадвалда йўқ деб ҳисобланади. Зиддиятни бундай ҳал қилиш 
усулига очиқ адресли деб аталади. Табиийки, ихтиѐрий берилган калит учун 
индекслар кетма-кетлиги иккинчи уринишда бир ҳил бўлиши лозим. Бундай 
ҳолатда қараб (кўриб) чиқиш алгоритми қуйидаги схемада ишлайди: 
h = H(k)
i = 0 
repeat
if T(h) = k
then элемент топилди 
else if T(h) = free
then элемент жадвалда йўқ 
else {зиддият} 
i := i + 1
h := H(k) + G(i) 
endif 
endif 
until топилди, ёки жадвалда йўқ.