Адабиётлар

 
Назорат саволлари 
1. Қидирув вазифаси нимадан иборат? 
2. Ноѐб калит деганда нимани тушунасиз? 
3. Рўйхатда берилган калитли элемент йўқ бўлганда қайси амал 
бажарилади? 
4. Кетма-кет қидирув ва индексли кетма-кет қидирувларнинг фарқи 
нимадан иборат? 
5. Улардан қайси бири самаралироқ ва нима сабабдан? 
6. Жадвални қайта тартиблашнинг қандай усулларини биласиз?
7. Топилган элементни бошига қўйиш усулининг транспозиция усулидан 
асосий фарқлари нималардан иборат? 
8. Мазкур усуллар маълумотлар қандай кўринишда берилганда тезроқ 
ишлайди? 
9. Улар қандай рўйхатларда ишлайди, яъни тартибланган ѐки ихтиѐрий?
10. Бинар қидирувнинг мазмун ва моҳияти нимадан иборат? 
11. Қандай қилиб бинар дарахтни четлаб ўтиш мумкин? 
12. Бинар қидирувни массивда ишлатиш мумкинми? 
13. Агар бўш бўлмаган дарахтда илдиз ўчириладиган бўлса, у ҳолда унинг 
ўрнига қайси элемент ўтади? 

---

―Маълумотлар тузилмаси ва алгоритмлар‖ фанидан маърузалар матни.
муаллиф: Б.Б.Акбаралиев 
11-маъруза. Саралаш алгоритм ва усулларини тадқиқ қилиш
 
Режа: 
1. Саралаш тушунчаси, унинг турлари. 
2. Тўғридан тўғри қўшиш орқали саралаш. 
3. Тўғридан тўғри танлаш орқали саралаш. 
4. Тўғридан тўғри алмаштириш орқали саралаш. 
5. Саралашнинг яхшиланган усуллари. 
 
Калитли сўзлар: саралаш, ички саралаш, ташқи саралаш, регулярлик, 
саралаш самарадорлиги, қўшиш орқали саралаш, танлаш орқали саралаш, 
алмаштириш орқали саралаш (пуфаксимон саралаш), тез саралаш, шелл 
саралаши.. 
 
Саралаш – бу берилган тўплам элементларини бирор бир тартибда 
жойлаштириш жараѐнидир. Саралашни мақсади тартибланган тўпламда 
керакли элементни топишни осонлаштиришдан иборат. Саралаш 
дастурларни трансляция қилинаѐтганда, маълумотлар мажмуасини ташқи 
хотирада ташкил қилинаѐтганда, кутубхоналар, каталоглар, маълумотлар 
базаси яратилаѐтганда тадбиқ қилинади. Маълумки, саралашнинг турли ҳил 
алгоритмлари мавжуд. Сабаби, битта масалани саралаш учун жуда кўплаб 
турли ҳил алгоритмлардан фойдаланиш мумкин. Берилган масалани ҳал 
қилишда баъзилари мукаммал бўлиши мумкин. Шунинг учун саралаш 
масаласида алгоритмларни қиѐсий таҳлилини ўтказиш зарурати пайдо 
бўлади.