Z. T. G‘ulomov, R. X. Nabiullin, G. Z. Kamilova jismoniy tarbiya va sport menejmenti о ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi tomonidan 5610500 «Sport faoliyati

9-iadvalninq davomi
kuchiga ega boim aydi. Uning yordami- 
da umumiy tartib
va qoidalar belgilanadi. Q oilanm alar: 
mahalliy; tarmoq; lavozim; uslubiy va
___________________[ish qo‘llanmalariga b oiinadi.__________
M a’muriy-buyruqbozlik 
usullarini 
joriy 
etilishi 
asosan 
farmoyishlar vositasida olib boriladi. Ma’Iumki, har qanday mehnat 
jarayoni xoh u kichik doirada, xoh u katta doirada bo‘lsin, 
boshqaruvni taqozo qiladi va m a’muriy ko‘rsatmalar bo‘lishiga 
ehtiyoj sezadi.
«Yakka skripkachi musiqa nota asosida chalganda o ‘zini-o‘zi 
idora qila oladi va kuyni aniq, yaxshi chalishga erishadi», lekin 
skripkachilar guruhi birgalikda kuy chalmoqchi bo‘lsalar, aniqlikni 
yo‘qotib, notadagi kuyni bir ahilda ijro eta olmaydilar, orkestr 
uchun dirijyor zarur bo‘lib qoladi. Shunga o ‘xshash holat insonlar 
jam oa b o iib faoliyat yurguzadigan har qanday tashkilotda, 
jumladan, jism oniy tarbiya va sport tashkilotlarida ham uchraydi va 
biz yuqorida qayd etganimizdek, menejmentning yakkaboshlik 
prinsipiga binoan rahbar kerak b o iib qoladi. Ushbu faoliyatni 
boshqarib borishda yakka rahbar tomonidan farmoyishli ta’sir 
ko‘rsatish vositasi q o i keladi.
Shunday qilib, boshqarishning farmoyishli ta’sir o ‘tkazish usuli 
yakkaboshchilik munosabatlari, intizom va m as’uliyatga asoslanadi. 
Mantiqan bu usulni quyidagi ibora.bilan izohlash mumkin: «Rahbar 
buyrug‘i 
uning
q o i 
ostida ishlayotganlar
uchun 
qonundir».
Farmoyishli ta’sir ko‘rsatish tartibi 10-jadvalda keltirilgan.
Farmoyishli ta’sir o ‘tkazish usulidan foydalanish m a’lum 
talablarga javob berishi kerak, buyruqlar, farmoyishlar va boshqa 
hujjatlar xoh yozma, xoh og'zaki tarzda berilgan boiishidan qat’i 
nazar ular quyidagi talablaga javob berishlari lozim:
Brinchidan, farmoyish nimaga asoslanib chiqarilganligi aniq 
ko‘rsatilishi shart;
Ikkinchidan, qabul qilingan qaror mohiyati qisqa va ravshan 
bayon etilishi lozim;
Uchinchidan, ijroni nazorat qilish shakli, farmoyishning kuchga 
kirish va bajarilish muddati k o ‘rsatilishi lozim;
155

---