Buxoro davlat universitetining

4. Bo‘g‘in 
o‘pkadan chiqayotgan havo oqimiga berilgan bir zarb 
bilan aytiladigan tovushlar yoki ayrim bir tovushdir. Unli tovush 
bo‘g‘in hosil qiluvchi tovushdir. Shuning uchun so‘zda nechta unli 
tovush bo‘lsa, bo‘g‘inlar soni ham shuncha bo‘ladi. Masalan, 
adolat
so‘zida uch bo‘g‘in bor: 
a-do-lat
. Birinchi bo‘g‘in bir tovushdan, 
ikkinchi bo‘g‘in ikki tovushdan, uchinchi bo‘g‘in uch tovushdan 
iborat. Demak, bo‘g‘inlar bir tovushli, ikki tovushli va ko‘p tovushli 
bo‘lishi mumkin. Chunonchi: 
o-ta, o-na, a-ka
so‘zlarining birinchi 
bo‘g‘ini bir tovushdan, ikkinchi bo‘g‘ini ikki tovushdan, 
a-dir, o-qil, 
e-shit, i-dish
so‘zlarining ikkinchi bo‘g‘ini uch tovushdan, 
a-van-gard, 
ak-sent, e-le-ment, an-ti-fa-shist, ar-tist, ge-o-graf
so‘zlarining oxirgi 
bo‘g‘ini to‘rt tovushdan, 
a-le-bastr, a-git-punkt
so‘zlarining oxirgi 
bo‘g‘ini besh tovushdan iborat. Bo‘g‘inning tuzilishi quyidagicha 
ifodalanadi: 
ona: V – C. 
Bunda 
V
belgisi lotincha 
vokalis
so‘zidan 
olingan bo‘lib, aslida 
unli
(ovoz) degan ma’noni bildiradi. 
C
belgisi 
esa inglizcha 
constant
so‘zidan olingan bo‘lib, 
undosh
degan ma’noni 
bildiradi. Bir tovushli bo‘g‘inlar unli tovushdangina iborat bo‘lsa, ikki 
tovushli va ko‘p tovushli bo‘g‘inlar unli va undosh tovushlardan 
tuziladi. Bo‘g‘inlar qanday tovushlar bilan boshlanishi va qanday 
tovushlar bilan tugashiga qarab turlarga ajratiladi. Qanday tovush 
bilan tugashiga ko‘ra ikki xil: 
1) ochiq bo‘g‘in 
– bir tovushli yoki oxiri unli tovush bilan 
tugagan bo‘g‘in: 
o-vo-za, o-i-la, ba-ho, bi-no, ja-zi-ra-ma;