O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. A. Ikramov, G. N. Davranova, A. A. Ikramova

II davr (1886-1916). 
……….. kabinet tizimni tashkil etildi va Mori Arinori birinchi ta’lim vaziri 
bo‘ldi. U keyingi davr uchun maktab tizimining asosini yaratdi. Bu tizim 
komponentlari - boshlang‘ich, o‘rta, kasbiy, oliy tizim o‘zaro bog‘liq. Inoue Kovashi 
Moridan keyin ta’lim vaziri bo‘ldi. U boshlang‘ich maktab bitiruvchilari uchun 
xususiy kasbiy maktablar tizimini yaratdi. 1899 yildan keyin qizlar maktabi 
kengaydi. I908yil majburiy ta’lim 6 oyga uzaytirildi. 
Ill davr (…………….) 
Rus revolyusiyasi va butun jahondagi demokratiya talablari Yaponiya siyosati 
va ta’lim tuzilishiga o‘z ta’sirini ko‘rsatdi. 1917yil huquqiy ta’lim bo‘yicha 
Favquloda kengash tuzdi. 1919 yil ushbu kengash tarqatilgunga qadar bir necha 

---

84 
ma’ruzalami e’lon qildi. Bu ma’ruzalar XX asrning keyingi dekadasida ta’limning 
yoyilishiga asos bo‘ldi. Kengash ayniqsa oliy ta’lim asosiga katta ta’sir ko‘rsatdi. 
1918 yilgacha faqat Imperiya universitetlari mavjud edi. Lekin 1918 yilgi universitet 
qonuni xususiy universitetlaming paydo bo‘lishlariga imkon yaratdi. Shunga bog‘liq 
holda ko‘pgina milliy, ijtimoiy va xususiy maktablar ham universitet maqomiga 
ko‘tarildi. 
IV davr (1937-1945) 
Yaponiyaning hukmdor sinfi ultramillatchilik va militarizmni targ‘ib qiluvchi 
yaponizm ideologiyasini vujudga keltirdi. ………… butun ta’lim-tarbiya jarayonini 
xukumat nazorat qildi. Ta’lim vazirligi, mahalliy komitetlar ichki idoralar vazirligi, 
millatni nazorat qiluvchi tashkilotlarning bevosita nazorati ostida bo‘ldi. Ta’lim 
vazirligi tomonidan chop etilgan geografiya, tarix fanlaridan darsliklar yangilariga 
almashtirildi. Natijada maktab militaristik ruhdagi yoshlami tayyorlash quroliga 
aylandi. Yaponiyaning 2-jahon urushiga kirishishi bilan militaristik ta’lim yanada 
kuchaydi. Maktablarda yaponlaming irqiy ustunligi to‘g‘risidagi fashistik g‘oyalar 
va o‘sha asr samuraylarining xizmatga sadoqat, “…………………….” g‘oyalari 
yanada kuchli singdirila boshlandi.