Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №37 (том 4)

“Tovushlar jilvasi”
nomli o‘yinni tashkil qilish mumkin. Bu 
o‘yinda o‘quvchilar kichik guruhlarga ajratilib, musobaqa sharti belgilanadi, O‘yin 
shartiga ko‘ra o‘quvchilar jarangli (yoki jarangsiz) tovushlardan boshlanuvchi va shu 
tovush bilan bilan tugagan so‘zlarga misol topishlari kerak bo‘ladi. 
Birinchi guruh bitta tovush aytadi, ikkinchi guruh vakili zudlik bilan shu tovushga 
mos so‘z topadi. Bu topshiriq doira bo‘ylab turgan guruh vakillari tomonidan ketma-
ket davom ettiriladi. Masalan, “B” tovushi aytilishi bilan ikkinchi guruh vakili 
“Bob
” so‘zini aytadi. Keyingi o‘rinda guruhlar almashaadi. 
O‘yin shartini quyidagicha quyidagicha o‘zgartirish ham mumkin. Berilgan 
tovushga har ikki tomondan o‘qilsa bir xil so‘z chiqadigan so‘z aytish kerak. 
Masalan, 
kiyik, non, dod, shosh, tut va h.k 
Ushbu o‘yinda qaysi guruh ko‘p so‘z topsa, g‘olib,bo‘ladi. 
Mazkur o‘yin o‘quvchilarda og‘zaki savodxonlik bilan bir qatorda so‘z tanlash va 
ularni mavzuga mos tarzda tushuntirib berish qobiliyatini shakllantiradi. 

---

376 
2.
O‘quvchilar fonetika bo‘limidagi unli va undosh harflarini o‘tib 
bo‘lishganidan so‘ng, uni mustahkamlash uchun 
“Harflar yomg‘iri”
o‘yinini 
qo‘llasak bo‘ladi. Bunda o‘quvchilar 3 guruhga bo‘linadi. Har bir guruhga 
qog‘ozlarda quyidagicha rasmlar beriladi: 
“Zukkolar” guruhiga “Topqirlar” guruhiga “Bilimdonlar” guruhiga 
Bu topshiriq o‘quvchilarning yozish ko‘nikmasini va topqirligini rivojlantiradi. 
3.
Leksikalogiya bo‘limini o‘qitishda 
“So‘zdan so‘z yasaymiz”
o‘yinini 
darslikka kiritsak bo‘ladi. Bunda doskaga 
“Besaranjom”
so‘zi yozilgan bo‘ladi. 
O‘quvchilar shu so‘zdagi harflar ishtirokida so‘zlar hosil qilishlari kerak bo‘ladi. 
Masalan
, saranjom,sara, jom, ranj
kabi so‘zlar hosil qilishi kerak.Bu topshiriq so‘z 
boyligini oshirishga, darsning o‘quvchilarga yanada qiziqarli bo‘lishiga va yozish 
ko‘nikmasini rivojlantirga qaratilgan. 
4.
5-sinf o‘quvchilariga so‘zning shakl va ma’no xususiyatiga ko‘ra turlaridan 
sinonim mavzusini o‘tishda quyidagi topshiriqni qo‘llasak bo‘ladi. 
“Yuz”
so‘zining 
sinonimlarini topib manzilga to‘g‘ri yetib boring. 
Ng, i, s, l, I
A, n, o, 
ng, l, ng
A, f, t, k 

---

377