O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

XIX asr oxirlarida
bo'lib o'tgan norozilik harakatlaridan biri 1898-yildagi mahalliy xalqlar­
ning mustamlaka jabr-zulmiga qarshi qaratilgan 
Andijon q o ‘z g ‘oloni
hisoblanadi. Bu qo'zg'olon mahalliy aholining Turkistondagi Rossiya 
imperiyasining hukmronligiga va uning mustamlakachilik siyosatiga

---

264
qarshi qaratilgan harakatlaridan biri sifatida bolib o‘tdi. Unga vodiy 
aholisi orasida 
Dukchi eshon 
nomini olgan 
Muhammad Ali (1 8 4 6 -
1898) 
rahbarlik qildi. Dukchi eshon mutaassib dindorlardan edi. U oddiy 
fizikaviy holatlardan foydalanib sodda xalq o'rtasida mo'jizalar ko'rsat- 
gan. Uni «avliyo» deb hisoblagan aholi qo'zg'olonga boshchilik qilish- 
ga undagan. 
1898-yilning bahor faslida 
vodiyning turli joyiarida Mu­
hammad Aii boshchiiigida qo'zg'olon boMishi haqida gaplar tarqaladi. 
Bu voqea va Dukchi eshon to'g'risidagi ma’lumotlardan mustamlakachi 
ma’murlar ham xabardor bo'lgan.
Mahalliy aholining mustamlakachiiik jabr-zuimiariga qarshi noro- 
zilik harakatlarining oshkora qo‘zg‘olon ko‘rinishida boshianib ketishiga 
1898-yil 17-may 
kuni Muhammad Ali o‘z odamlari orqali atrofdagi qish- 
loqlarga xabar tarqatib, qo'zg'olon boshlash vaqti kelganligini e’lon qili- 
shi sabab bo'ldi. Shu kuni tunda qo'zg'olonchilartomonidan 
Tojikqish-
loqdagi 
telegraf simlarining qirqib tashlanishi bilan qo'zg'olon boshianib 
ketdi. Ular yo'ida uchragan 
Asaka pristavini 
o'ldirdilar. Dukchi eshon 
boshchiligidagi qo'zg'olonchilar ikkiga boMinib, ularning biriga 
Ziyovud-
din m axsum
boshchilik qildi. Qo'zg'olonchilar 
Qutchi qishlog'iga yetib
borganlarida, ularning safiga yana