O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

2 million 200 ming rubl 
miqdorida 
tovon to'lashi kerak edi. Xonlik xazinasida yetarli darajada pul bo'lma- 
ganligi uchun, bu tovon aholidan yig'ib olinadigan bo'ldi. Tovon pulini 
20
yil 
ichida to'lash lozimligi belgilandi.
Gandimiyon shartnomasi Xiva xonligining Rossiya imperiyasiga to- 
beligini, xonning davlat boshlig'i darajasida boshqa davlatga bo'ysun- 
ganligini ko'rsatuvchi hujjat bo'ldi. Shartnoma, shu bilan birga, xonlik 
aholisini juda og'ir ahvolga solib qo'ydi. Tovon bilan birga yangi soliq 
va majburiyatlarni to'lash xalqning zimmasiga tushdi. Qolaversa, xonlik 
hududining 
uch baravar 
qisqarishi xonlikning davlat sifatida nomiga- 
gina mavjudligini, aslida, mustaqilligini yo'qotgan protektoratga aylan- 
ganligini ko'rsatadi.
19.6. QO'QON XONLIGINING BOSIB OLINISHI
Qo'qon xonliaidaai ichki sivosiv nizolarnina kuchavishi.
 
Rossiya 
imperiyasi 
XIX asrn in g 50 - 60-yillarida 
harbiy istilochilik yo'li bilan 
Qo‘qon xonligi 
hududining birqismini bosib oldi. K.P.Kaufman xonlik- 
ni qolgan hududlariga ham o'z ta’sirini ko'rsatish maqsadida 
1868-yili
xon bilan shartnoma tuzdi. Unga ko'ra, xonlikda Rossiya savdogarlari-

---

242
ga katta innkoniyatlar berildi. Bu davrda xonlik yerlari ancha qisqarib, 
xazinaga tushadigan daromadlar kamaydi. Urush natijasida ko'rilgan 
zararlar xalq ommasi zimmasiga tushdi, soliq va majburiyatlar ko'paydi. 
Buning oqibatida xonlikda ichki nizolar, xalq noroziligi kuchayib ketdi.
XIX asrn ing 70-yillarida 
Qo'qon xonligida ko'plab qo'zg'olonlar 
bo‘lib o'tdi. Ulardan biri 
1875-yil bahorida avj 
olib, unga 
Mulla Is’hoq
Mulla Hasan o ‘g‘li «Po‘latxon» 
nomi bilan rahbarlik qildi. Qo'qon hukm- 
dori Xudoyorxon qo'zg'olonni bostirish uchun