O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

 Xonlikning ichki va tashqi savdosidan davlat 
xazinasiga durustginadaromad tushgan. Ichki savdo-sotiqda Xivaning 
usti yopiq bozori alohida ahamiyatga ega bo'lgan. Bozor yo'lining ikki 
tarafiga ustaxona-do'konlar qurilgan. Bozordagi savdo o'rinlaridan foy- 
dalanganlik uchun tagjoy deb ataluvchi alohida soliq olingan.
Xonlikdan, asosan, qorako'l teri, gilam, hunarmandchilik mahsulot­
lari Eron, Hindiston, Xitoy va Turkiya kabi davlatlarga eksport qilin­
gan.
XVI asr oxirlaridar Rossiya bilan ham savdo-sotiq birmuncha 
yo'lga qo'yila boshlandi. Xiva elchilari, asosan, gazlama va to'qilgan 
buyumlar olib borishgan. Chunonclii, Xiva elchisi 1620-yili Qozon 
shah rida 670 kiyimlik mato sotganligi manbalarda qayd etilgan. Ros-

---

169
siyaga gilam, qoqi meva, qorako‘1
 teri, o'simliklardan tayyorlangan bo‘- 
yoqlar ham olib borilgan.
Rossiyaning Xiva xonligiga yuborgan elchilariga Xiva nnahsulotlarini 
xarid qilish topshirigl ham berilgan. Xiva savdogarlari Rossiyaning Nij- 
niy Novgorod yarmarkasida faol qatnasha boshiaganlar.
/¡m-fan.
XVI - XVIII asr 1-yarmi Xiva xonligida ilm-fan taraqqiyoti 
butunlay to'xtab qolgan emasdi. Bu davrda tarix ilmi o'ziga xos o'rinda 
turadi. Chunonchi, 
Xiva xoni Abulg'ozixon Xiva tarixshunosligi maktabi- 
ga asos soldi.
vAbulg'ozixon fanva madaniyat tarixiga ikki muhim asari («Shajarayi 
turk» va «Shajarayi tarokima») biian o'chmas nom qoldirdi.
«Shajarayi turk» asarining 9-bobi bevosita Xorazmning 1512 — 
1663-yillardagi ijtimoiy-siyosiy tarixiga bag‘ishlangan. Unda aniq tarixiy 
voqealardan tashqari turkiy xalqlar an’analari, Xiva va Buxoro munosa-