«umumkasbiy va iqtisodiy fanlar» kafedrasi metrologiya va standartlashtirish fanidan amaliy mashg

Milliy standart (O’z DSt)
— standartlashtirish bilan shug‘ullanadigan milliy 
idora tomonidan qabul qilingan va iste’molchilarning keng doirasiga yaroqli 
bo‘lgan standart. 
Korxona standarti (KSt)
— mahsulot, xizmat yoki jarayonga korxonaning 
tashabbusi bilan ishlab chiqiladigan va u tomonidan tasdiqlangan hujjat. 
Standartlarni ishlab chiqish va davlat ro‘yxatidan o‘tkazish 
0‘z DSt 1.1:1992 «0‘zbekiston Respublikasining standartlash­tirish davlat 
tizimi. 0‘zbekiston Respublikasining standartini ishlab chiqish, kelishib olish, 
tasdiqlash va ro‘yxatdan o‘tkazish tartibi» standartiga binoan 0‘zbekiston
Respublikasi standarti (bundan keyin — standart deb yuritiladi)
standartlashtirish bo‘yicha texni­kaviy qo‘mitalar, standartlashtirish bo‘yicha 
tayanch tashkilotlar, vazirliklar, idoralar, uyushmalar, konsernlar, davlat, 
shirkat, pudratchi, aksioner, qo‘shma korxonalar, muassasalar va
tashkilotlar tomonidan ishlab chiqiladi. 
Standartni har xil tashkilotlar mutaxassislarining ishchi guruhlari 
tomonidan ishlab chiqishga yo‘l qo‘yiladi.Standartning bir nechta tashkilot 
tomonidan ishlab chiqilishida yetakchi ishlab chiquvchi tashkilotlar (ijrochilar 
ro‘yxatida birinchio‘rinda turadi) hamkorlikda ish bajaruvchi har bir tashkilot 
bilan ish ko‘lami va muddatlarini aniqlaydi. Standart respublika hududida 
kimga qarashli ekanligi va mulk shaklidan qat’i nazar, standart ishlab 
chiqilgan tashkilotlarni iste’mol qiladigan va mahsulot ishlab chiqaradigan 
hamma korxonava tashkilotlar uchun majburiydir. 
Standartga kiritiladigan o‘zgarish asosiy standart uchun belgilangan 
tartibda majburiy kelishib olinishi, tasdiqlanishi va ro‘yxatdan o‘tkazilishi 

---

24 
lozim.Standartlarning 
tuzilishi, 
mazmuni, 
bayon 
etilishi 
va 
rasmiylashtirilishi 
davlat 
standartlashtirish 
tizimi 
standarti 
va 
davlatlararostandarti (ГОСТ 1.5-85)ga muvofiq bajariladi.