M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

Wg 
~ yuk oluvchining ehtiyojlari;
Wp — tashish kom pleksining reja b o ‘yicha yuk o'tkazish 
imkoniyati;
W
k
— tashish kom pleksining amaldagi imkoniyati;
Oi, O
2
, Оз — operatorlar.
M oddiy vositalar oqim ining h arak atlarid a xom ashyoning 
boshlangich manbalaridan tortib oxirgi iste’molchiga qadar logistik 
jarayonlarning kattagina qismi turii xildagi transport vositalarini 
qoplash bilan amalga oshiriladi.
Bu jarayonlarni bajarish uchun ketgan xarajatlar logistikaga 
sarflangan um um iy chiqimlarning 50%ni tashkil qiladr.
Transport tarkibiy jihatdan ishlab chiqarish va savdo jarayon- 
lariga kirishib ketadi. Shu boisdan tran sp o rt tarkibiy qismi 
logistikasining koplab vazifalarida ishtirok etadi.
Shu bilan birgalikda logistikaning yetarii ravishda mustaqil 
b o ig a n transport sohasi mavjud b o iib , moddiy vositalar oqimining 
harakatlanishida ishlab chiqarish omborlari bilan bevosita bog‘- 
lanmagan holda transport jarayonlarining ishtirokchilari o'rtasida 
kelishmasdan ham ko‘rib chiqilishi mumkin.
Transport kompleksidagi texnik birikishlar transport vosita- 
larining ayrim turlari ichida ham ko'rsatkichlarining muvofiq- 
lashuvini bildiradi. Bu muvofiqlashuv uzoq masofalarga tashishi, 
konteynerlar va yuk o ‘ramlari bilan ishlash imkoniyatlarini beradi.
Texnologik birikish yagona transportda tashish texnologiyasini, 
bevosita yuklash va tushirish, tushirib yuklanmaydigan vo‘nalish- 
laridan foydalanish imkoniyatlarini yaratadi.
Iqtisodiy birikish bu bozor vaziyatini tadqiq etishning um umiy 
uslubiyati b o iib , tarif tizimining shakllanishidir.
1 
Гаджинский A.M.
Логистика. Учебник. М осква. И н ф ор м ац и он н о­
внедренческий центр «Маркетинг», 2002.
90

---

Birgalikdagi rejalashtirish yagona reja jadvallarini ishlab chiqish 
va qo‘liashni bildiradi.
Transport logistikasining vazifalariga quyidagilar kiradi:
— transport tizimlarini Ь аф о etish, shu jum ladan, transport 
yo‘laklarini va transport zanjirini tashkil qilish;
— transport-om bor jarayonlarining yagona texnologik birligini 
ta ’minlash;
— transport jarayonlarini om bor va ishlab chiqarish bilan 
birgalikda rejalashtirish;
— transport vositalarining turlarini tanlash;
— yuk tashishning qulay yo‘nalishlarini aniqlash va h.k.
«Transport tarm oqlari va kom m unikatsiyani rivojlantirish
masalalari respublikaning geografik joylashuvi, dengizga chiqish 
imkonining yo‘qligi, avtomagistrallar qurilishini ustuvor, istiqbolli 
va hayotiy aham iyatga ega m asalalaridan biri qilib qo'yadi. 
Kommunikatsiya tarmoqlari rivojlanmasa, 0 ‘zbekistonning kelajagi 
bo ‘lmaydi. Biz buni aniq anglab olishimiz kerak»1.
M amlakatimiz tem ir yo‘l transport tizimini rivojlantirish va 
modernizatsiya qilish bo ‘yicha ishlar davom ettirilmoqda. «Tosh- 
guzar - Boysun - Q um qo‘rg‘on» yangi tem ir yo ‘l liniyasida 
Yaponiya kapitali ishtirokida 5 ta ko‘prik foydalanishga topshirildi.
«Navoiy — Uchquduq — Sulton — Uvaystog4 — Nukus» tem ir 
yo‘l liniyasining 6 ta yangi razyezdi ishga tushirildi. Tem ir yo'llarni 
elektrlashtirish, tem ir y o i lokom otivlari parki va harakatdagi 
tarkibni yangilash loyihalarini amalga oshirish ishlari boshlandi.
Bugungi kunda Navoiy viloyatida tashkil etilayotgan erkin 
industrial-iqtisodiy zonaning asosiy obyektlaridan biri sifatida 
Navoiy shahri aeroporti bazasida xalqaro tashishlar bo ‘yicha inter- 
modal markaz qurilishi amalga oshirildi.
Masalan, 2012-yil mobaynida «Korean Eyr» kompaniyasidan 
m illiy aviakom paniyam iz ijaraga olgan zam onaviy tra n sp o rt 
samolyotlari bilan ushbu aeroportdan xalqaro yo‘nalishlar b o ‘yicha