Thesis · July 019 doi: 10. 6084/ figshare. 14381348. v1 Citations reads 740 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Olingan natijalar va umumiy xulosalar 
Ushbu dissertatsiyani bajarish natijasida quyidagi umumiy xulosalarga 
kelindi: 
1. Hozirgi kunda yo‘l poyini qurish sifatini nazorat qilishda sinovlar soni 
bo‘ylama va ko‘ndalang kesimda me’yoriy hujjatlarda belgilab qo‘yilgan. 
Umumiy sifatni yaxshilash maqsadida mavjud qurilmalar va uslublar bilan
sinovlar sonini bo‘ylama va ko‘ndalang kesimda oshirish ko‘p mehnat va vaqtni 
talab etadi. Shu sababdan sifatni tezkor baholovchi qurilmalar va usullarga talab 
oshmoqda. 
2. “Terratest 5000 Blu Light Weight Deflectometer” qurilmasi yordamida 
yo‘l poyining zichlanganlik darajasini aniqlash va qurilish sifatiga baho berish 
uslubidan foydalanish yuqorida keltirilgan “Lunka” va “DorNII” urgichi 
usullarida nisbatan tezkorligi va aniqligi yuqori ekanligi tufayli ushbu uslubdan 
foydalanishning samaradorligi yuqoridir. Shu sabab “Terratest 5000 Blu Light 
Weight Deflectometer” qurilmasidan avtomobil yo‘llarining yo‘l poyini 
qurishda sifatni baholashda foydalanish maqsadga muvofiqdir. 
3. Gruntning zichlanganlik darajasini uning elastiklik moduli orqali 
aniqlashda grunt namligi ta’sirini hisobga olish olingan natijalarning 
ishonchliligini va aniqligini oshiradi. Shu sabab yuqorida o‘tkazilgan sinovlarni 
turli gruntlarda va turli xil namlikdagi sharoitlarda o‘tkazish, hamda turli 
grutlarda namlikni inobatga olgan holda gruntning elastiklik moduli orqali uning 
zichlanganlik darajasini aniqlash bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqish zarur. 
4. Yuqorida qurilish obyektida o‘tkazilgan sinov natijalarini asosida 
qurilmalar Terratest 5000 BLU va PDU MG-4 Udar qurilmalari natijalari 
o‘rtasidagi regression bog’liqlik tenglamasi (R2=0.71), gruntning (supes) 
zichlanganlik koeffitsienti va elastiklik moduli o‘rtasidagi regression bog’liqlik 
tenglamasi (R2=0.54), gruntning zichlanganlik koeffitsienti, elastikli moduli va 
namligi o‘rtasidagi regression bog’liqlik tenglamasi (R2=0.77) aniqlandi. 
Barcha aniqlangan bog’liqliklar gruntning namligi optimal qiymatdan kichik 
bo‘lgan holatda aniqlandi. 
Magistrlik_Dissertatsiyasi_Soataliyev R.R.

---

67 
5. Yo‘l poyini qurishda sifat nazoratini nafaqat zichlash ishlari 
tugatilganidan so‘ng amalga oshirib qolmasdan zichlashtirish texnologiyasiga 
amal qilinishini ham qat’iy belgilab qo‘yish zarur. Bu nafaqat zichlanganlik 
darajasini ta’minlashga o‘z ta’sirini ko‘rsatibgina qolmasdan qurilish ishlarini 
bajarayotgan pudrat tashkilotiga sezilarli darajada iqtisodiy samara keltiradi. 
6. Respublikamizda avtomobil yo‘llari qurilishida yo‘l poyini zichlashda 
qo‘llaniladigan mashina mexanizmlar parki yangi, zamonaviy, qulay bo‘lgan 
mashina-mexanizmlar bilan boyib bormoqda. Shundan ekan ulardan to‘g’ri 
foydalanib ularning imkoniyatlarida to‘liq foydalangan holda “Aqlli zichlash” 
kabi uslublarning nazariy asoslarini o‘rganish va amaliyotga bosqichma bosqich 
tadbiq etish zarur. 
7. Terratest 5000 Blu qurilmasi yordamida 100 ta nuqtada zichlanganlik 
darajasini baholash Kesuvchi xalqa uslubiga nisbatan 4010030 so‘m, DorNII 
urgichi uslubiga nisbatan 2339180 so‘m, progibomer yordamida zichlanganlikni 
baholash uslubiga nisbatan 1002510 so‘m, xajm almashtirish uslubiga nisbatan 
7351720 so‘m iqtisodiy samaradorlikni tashkil qiladi. 
8. Sinovlar 100 ta nuqtada PDU MG-4 qurilmasida bajarilganda esa 
iqtisodiy samaradorlik kesuvchi xalqa uslubiga nisbatan 2840390 so‘m, DorNII 
urgichi uslubiga nisbatan 1169540 so‘m, xajm almashtirish uslubiga nisbatan 
6182080 so‘mni tashkil qiladi. 
Magistrlik_Dissertatsiyasi_Soataliyev R.R.

---

68