2021 development issues of innovative economy in the agricultural sector

 
 
“DEVELOPMENT ISSUES OF INNOVATIVE ECONOMY IN THE 
AGRICULTURAL SECTOR”
 
International scientific-practical conference on March 25-26, 2021. 
Web: 
http://conference.sbtsue.uz/uz
 
Статистик қолипларни ўрганиш статистиканинг 
когнитив
вазифаси бўлиб, у манба 
маълумотларининг характери ва тадқиқот мақсадларига қараб ўзгарадиган махсус усуллар 
ёрдамида ҳал қилади.
Муносабатларни статистик ўлчашда тадқиқот объектлари, одатда, омиллар билан 
таъсирининг детерминизми, шароит билан сабаблари ҳисобга олинади.
Таъсирни ифодаловчи белги самарали, сабабларни ифодаловчи белгилар омилкордир.
Хусусиятлар муносабатларини ўрганишда статистиканинг вазифаси мулоқот қолипларини 
миқдорий жиҳатдан тавсифлашдан иборат. Моддий муайянлик иқтисодий ўзгаришлар 
натижаларидан амалий мақсадларда фойдаланиш имконини беради. Турли ҳодисалар ва уларнинг 
белгилари орасида 2 хил боғланиш мавжуд:
1. Функционал
-Y 
атрибутининг 
X 
атрибути билан муносабати;
2. Стохастик
-
миқдорлар орасидаги муносабат, улардан бири, тасодифий ўзгарувчи 
Y, 
бошқа қиймат Х нинг ўзгаришига жавоб беради.
Стохастик муносабатда корреляция ва регрессия муносабатлари ифодаланади. Умуман 
олганда, статистиканинг ўзаро муносабатларни ўрганиш соҳасидаги вазифаси уларнинг 
мавжудлиги, йўналиши ва мустаҳкамлигини миқдорий жиҳатдан баҳолабгина қолмай, балки омил 
хусусиятларининг натижага таъсир кўрсатиш шаклини ҳам белгилашдан иборат. Ечиш учун 
корреляцион ва регриссион таҳлил усулларидан фойдаланилади.
Корреляцион таҳлилнинг вазифаси вирацион хусусиятлар орасидаги маълум 
муносабатнинг яқинлигини ўлчаш, муносабатларнинг номаълум сабабларини аниқлаш ва 
натижавий хусусиятга энг катта таъсир кўрсатувчи омилларга баҳо беришдан иборат.
Регриссион 
таҳлилнинг 
вазифаси 
мулоқот 
шаклларини 
танлаш, 
мустақил 
ўзгарувчиларнинг қарама
-
қарши ўзгарувчига таъсир даражасини аниқлаш ва ҳисобланган 
қийматларни қарама
-
қарши ўзгарувчи билан аниқлашдан иборат.
Ўзаро боғлиқ ҳодисалар фақат тасодифий ўзгарувчилар билан тавсифланадиган 
корреляция мавжуд. Бу муносабат билан 
Y 
нинг самарали атрибутининг ўртача қиймати табиий 
равишда омилларнинг ўзгаришига қараб ўзгаради.
Y-
самарали кўрсаткич, айланма маблағлар қиймати, млн. сўм.
Х
-
омил кўрсаткичи, даромад, млн. сўм.
1-
Жадвал