Farmokognoziya oxiri p65

Mahsulotning mikroskopik tuzilishi.
Ishqor eritmasi bilan
yoritilgan bargning tashqi tuzilishi mikroskop ostida ko‘riladi
(14-rasm). Mahsulotda har xil yoshdagi barglar bo‘ladi. Shu
sababli ulardagi tuklar va kristallar miqdori turlicha. Epidermis
hujayralar devori egri-bugri, ustitsalar bargning har ikki to-
moniga joylashgan. Tuklar yupqa devorli, uzun, ko‘p hujayrali,
oddiy yoki bezli boshchali bo‘lib yosh barglarida juda ko‘p. Barg
chetida mingdevona o‘simligiga xos ko‘p hujayrali, cho‘zinchoq
yoki yumaloq boshli, uzun, ko‘p hujayrali oyoqli tuklarni
ko‘rish mumkin. Barg o‘sgan sari tuklar qurib, yo‘qola boradi.

---

181
Kristallari tiniq, kalta prizma va kub shaklida bo‘lib, yakka holda
uchraydi. Juda yosh barglarida esa yaltiroq sferokristallar
yumaloq shaklda ko‘rinadi. Barg o‘sishi bilan avval tomirlarga
yaqin joyda, so‘ngra uning hamma qismida kubik va prizma
shaklidagi kristallar vujudga keladi. Juda yirik va qari barglarida esa
2—3 tasi birlashgan kristallarni, drazlarni (ba’zan tomirida turli
shakldagi kristall qumlarni) uchratish mumkin.
Kimyoviy tarkibi.
O‘simlikning hamma qismida (ildizida
0,15—0,17%, bargida 0,045—0,1%, poyasida 0,02% atrofida,
urug‘ida 0,06–0,1%) alkaloidlar bo‘ladi.
XI DF ga ko‘ra, barg tarkibida alkaloidlar miqdori 0,05%
dan kam bo‘lmasligi kerak. O‘simlikning asosiy alkaloidlari —
giossiamin, atropin va skopolamin.
Ishlatilishi.
Mingdevona preparatlari belladonna preparatlari
kabi og‘riq qoldirishda va turli spazmatik holatlarda ishlatiladi.
Mingdevona moyini xloroform bilan aralashtirib (suyuq surtma
holatida) revmatizm va nevralgiya kasalliklarida muskullar og‘ri-
ganda og‘rigan yerga surtiladi.
Dorivor preparatlari.
Quruq ekstrakt, mingdevona moyi.
Mingdevona bargi bronxial astma kasalligida chekiladigan
kukun (poroshok): „Astmatol“ va „Astmatin“ sigaretalari,
mingdevona moyi esa saliniment preparati tarkibiga kiradi.