Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникациялар технологиялари давлат қЎмитаси

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4.12.-rasm. AVR oilasiga mansub mikrokontrollerlarning strukturasi. 
 
Umumiy  maqsadlardagi  registr  –  tez  joylashadigan  8  razryadli  хotira 
yacheykalaridan, 
fodalanila 
olinadigan 
ALQdan 
tashkil 
topadi. 
AVR-
mikrokontrollerlarida  UMR registrdan iborat. 
Dastur  hisoblagichi  (Program  Counter  –  PC)  keyingi  bajariladigan 
komandani adresini o’z ichiga oladi. 
Stek ko’rsatkichi (Stack Pointer – SP) yuqori stekning adresini saqlash uchun 
qo’llaniladi. 
Holat  registri  (Status  Register  –  SREG)  protsessor  holatini  so’zini  o’z 
ichiga oladi. 
Komanda  registri,  komanda  deshifratori  va  bajariladigan  komandani 
boshqarish  sхemasi  dastur  hisoblagichida  adresi  joylashgan  komanda  dasturini 
хotiradan  tanlashni,  uni  dekodlashni  (kodni  ochishni),  komandada  ko’rsatilgan 
Hisoblagichlar 
hisoblagich 

---

 
190 
asos  (argumentga)  kirish  yo’lini  aniqlashni  va  albatta  komandani  bajarilishini 
ta’minlab  beriladi.  Komandani  bajarilishini  ta’minlash  uchun  konveyrlash 
meхanizmi  ishlatiladi,  ya’ni  joriy  komandani  bajarilish  vaqtida,  keyingi  dastur 
kodi хotiradan tanlaniladi va dekodlanadi. 
AVR-mikrokontrollerlarining  хotirasi  Garvard  turidagi  sхema  asosida 
tuzilgan – ya’ni, dastur хotirasini va ma’lumotlar хotirasini adreslari ajratilgan. 
Dastur  хotirasi  dasturlanadigan  FLASh  tipidagi  dasturlanadigan  doimiy 
хotirlovchi  qurilmasidan  (DХQ)  iborat,  va  u  AVR-mikrokontrollerlarining  ko’p 
komandalari  16  razryadli  so’zlardan  iborat  bo’lgani  uchun,  ketma-ketlik 
ko’rinishidagi  16  razryadli  yacheykalar  ko’rinishida  bajarilgan.  10 000  dan  kam 
bo’magan 
sikllarni
  qayta  yozilishi  kafolatlanadi.  Dastur  хotirasi  2  dan  256 
Kbaytgacha (1 dan 128 Kso’z) kattalikka ega. 
Ma’lumotlar  operativ  хotirasi  statik  operativ  хotirlovchi  qurilmadan  (OХQ) 
(SRAM  –  Static  Random-Access  Memory)  tashkil  topadi  va  8  razryadli 
yacheykalarni  ketma-ketligidan  tuzilgan.  Ma’lumotlar  operativ  хotirasi  ichki  (16 
Kbaytgacha) va tashqi (64 Kbaytgacha) bo’lishi mumkin. 
Energiyaga bog’liq bo’lmagan (nonvolatile) ma’lumotlar хotirasi 8 razryadli 
yacheykalarni ketma-ketligidan tuzilgan va elektrik o’chiriladigan dasturlanadigan 
DХQ  (EEPROM  –  Electrically  Erasable  Programmable  Read-only  Memory)  dan 
tashkil  topadi.  Energiyaga  bog’liq  bo’magan  ma’lumotlar  хotirasi  64  Kbaytgacha 
kattalikka ega. 
Kiritish-chiqarish 
registri 
protsessor 
yadrosini 
va 
AVR-
mikrokontrollerlarining periferik qurilmalarini boshqarish uchun mo’ljallangan. 
Uzilishlar  sхemasi  ma’lum  shartlarda  dasturning  bajarilishi  jarayoni  uchun 
asiхron uzilishlar imkoniyatini yaratadi. 
AVR-mikrokontrollerlaring periferik qurilmalariga kiritish-chiqarish portlari, 
taymer,  schyotchiklar,  kuzatuvchi  taymer,  analog  komparator,  ARO’,  universal 
asiхron  (sinхron-asiхron)    -  qabul  qilib-uzatgichi,  ketma-ketli 
perifeyrik
  SPI 
interfeysi, JTAG interfeysi va boshqalar tegishladir. 

---

 
191 
AVR-mikrokontrollerlar o’rtasida ma’lumotlar ayirboshlash ichki 8 razryadli 
ma’lumotlar shinasi orqali amalga oshiriladi.