V azirligi t o sh k e n t a rxitectu ra q urilish In stitu ti

A s o s i y t u s h u n c h a v a a t a m a l a r :
a) m e h n a t b ozori;
b) m e h n a tg a talab; 
v) m e h n a t taklifi;
g) ish c h i k u c h i n arxi;
d) ish c h i k u c h i qiym ati;
e) k o 'la m (m iqyos sam arasi); 
j) o 'rin a lm a s h tirish sam arasi; 
z) ishsizlik;
i) m a h s u ld o r b an d lik ; 
k) to 'la b an d lik ;
1) b a n d lik darajasi; 
m) sa m a ra li b an d lik .
1. 
U m u m iy ish c h i k u c h i la rk ib ig a k in iv c h i ish g a q o b iliy a tlila r va 
m e h n a t faoliyati bilan b a n d la r soni o ’rtasid a g i farq.
2. 
T sik llik ishsizlik m av ju d b o 'lm a g a n , biroq, frik sio n va tu zilm aviy 
ish sizlik m av ju d h o la tid a g i b an d lik .
3. 
A h o lin in g ijtim oiy ish lab c h iq a ris h d a b an d b o 'lish i.
4. 
Ish h a q in in g o 'sish i n atija sid a, m e h n a ln i [ishchi k u c h in i) b o sh q a
in te n siv , arz o n te x n o lo g iy a la rg a alm ash tirish .
5. 
Ish 
h a q in in g
o 'sish i 
(pasayishi) 
n atija sid a 
ish lab
c h iq a rish
q o 'la m la rin in g o 'zg a rish i.
6. 
M e h n a t b o z o rid a a k s etu v c h i, ish c h i k u c h ig a b o 'lg a n ja m iy a t 
eh tiy o tla ri u m u m iy hajm i.
7. 
Son v a ta rk ib jih a td a n ta v siflan u v c h i ishchi k u c h in in g u m u m iy
m iq d o ri.
8. 
Ish b e ru v c h i va y o lla n m a x o d im la r o 'rta s id a ta la b va ta k lif a so sid a 
v u ju d g a k e lu v c h i b o zo r m u n o sa b a tla ri.
9. 
Ish haq i.
10. 
Ishchi k u c h in i ta k ro r ish la b c h iq a rish u c h u n ijtim o iy sarflar.
11. 
A yni v a q td a , o 'z ish ig a e g a b o 'lg a n ishchi k u c h in in g fo izlard ag i 
m iq d o ri.
12. 
H am iq tiso d iy , h am ijtim o iy n u q ta i n az ard an b a h o la n g a n b an d lik .
40

---

?
T o 'g ’ r i — n o t o ' g ' r i :
1. 
Ix tiy o riy ishsizlik — 
iq tiso d iy tu s h k u n lik h o la tid a ish c h ila rn in g
o ’z ish jo y la rid a n m a h ru m b o 'lish la ri n a tija sid a v u ju d g a kelad i.
2. 
T o 'la b a n d lik s h a ro itid a ish sizlik n in g h e c h q a n d a y k o 'rin ish i 
m u tla q o m avjud b o 'h n a y d i.
3. 
Aholi 
b a n d lig i 
d e y ilg a n d a , 
q o n u n c h ilik k a
zid 
k e lm a y d ig a n , 
q o id a g a
m u v o liq
d a ro m a d
k eltiru v ch i, 
slm xsiy 
va 
ijtim oiy 
eh tiy o jla rn i q o n d irish bilan b o g 'liq b o 'lg a n fu q a ro la rn in g fao liy ati 
tu sh u n ila d i.
4. 
Q o n u n c h ilik k a m uvofiq, O 'z b e k is to n d a m e h n a t y o sh i 18 y o sh e tib
b e lg ila n g a n .
5. 
Ishsizlik va in fly a tsiy a o 'rta s id a to 'g 'r i b o g 'liq lik m avjud.
6. 
Iq tiso d iy (aol ah o li b a n d la r va ishsizlar so n id a n ta rk ib to p a d i.
7 
M e h n a t b o zo rid a g i in u v o z an a t ish c h i k u c h ig a ta la b va ta k lifn in g
b ir birig a m u vofiq k elish h o la tid a v u ju d g a k elad i.
?
T e s t la r :
1. 
M o slik n i o 'm a tin g :
1. M e h n a t talabi.
2. D avlal.
3. T ad b irk o rlar.
4. M e h n a l taklifi.
5. Ishchi k u c h i narx i va q iy m a ti.
6. K asaba u y u sh m a la ri.
7.Y ollanm a x odim lar.
8. R aqobat
2.
K e tm a - k e tlik n i sh a k lla n tirin g :
M e h n a t b o zo rin i 
o 'rg a n is h d a
m e h n a tg a
talab , 
o d a td a
to 'rt 
b o sq ic h d a ta h lil etilad i:
a) tarm oq;
b) y ax lit iq tiso d iy o t;
v) a lo h id a k o rx o n a, ta sh k ilo l; 
g) m in ta q a (h u d u d ).
3. O ’z b e k isto n R e sp u b lik a sid a , ayrim h o lla rd a ... y o sh d a n b o sh la b
m e h n a t fa o liy a ti b ila n s h u g 'u lla n ish g a ru x s a t e tila d i.
4. O u k e n q o n u n ig a m uv o fiq , h a q iq iy ish sizlik d a ra ja sin in g tabiiy 
ish sizlik d ara ja sid a n ik k i fo izg a o rliq b o 'lis h i n a tija sid a h a q iq iy Y aM M
hajm i real. Y aM M h a jm id a n
a) 2%; b)3%; v) 4%; g) 5%; d)5% d a n k o 'p d a r a ja d a o rtd a q o lad i.
5. 
Ishsizlik v a in fly a tsiy a o 'rta s id a ... b o g 'liq lik m a v ju d .
6. T ez o rad a, y a n g i ish to p ish u m id id agi in so n :
a) b a n d la r toifasiga m a n su b ;
b) ish sizlar toifasiga m a n su b ;
v) ish c h i k u c h i ta rk ib id a h iso b g a o linm aydi;
a) M e h n a l bozori 
k o m p o n e n tla ri.
b) M e h n a t bozori 
s u b 'y e k tla ri
41

---

g) to 'liq s iz b a n d sifa tid a k o 'rila d i;
d) ish to p is h d a n u m id in i u z g a n in so n sifatid a k o 'rila d i.
7.
A gar, o d a m k asal va ish lay olm asa, 
6 
— te s tn in g q ay si ja v o b i to 'g 'ri.
8. T o 'la b a n d lik sh a ro itid a frik sio n ish siz lik d a ra ja si:
a) 0 g a te n g b o ’lishi;
b) 1% d a n k a m b o 'lish i;
v) ish siz lik n in g sik lik d a ra ja sid a n , p a s t b o 'lish i lozim; 
g) b a r c h a ja v o b la r to 'g 'ri;
d) b a rc h a ja v o b la r n o to 'g 'r i.
9. M o slik n i o 'm a tin g :
1. ishsizlar.
2. p en siy a
3. n afaq a
4. n o g iro n la r
5. ta la b a la r
6. m o d d iy y o rd a m
7. im tiyozlar
8. b o q u v ch isi y o ’q bolalar.
a) Ijtim o iy y o rd a m tu rla ri
b) Ijtim oiy h im o y a o b ’y e k tla ri
?