O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi farmakognoziya fanidan amaliy mashg’ulotlar bo’yicha o’quv qo’llanma

17.Efir moylarining qaynash xarorati qanday?
А. qaynash xarorati ma’lum emas 
B. qaynash xarorati 90 °C 
C. qaynash xarorati 70°C 
D. qaynash xarorati 100° C 
18. Efir moyi tarkibidagi aldegidlarni aniqlashda qanday kolbadan foydalaniladi? 
А.Kassiy kolbasidan 
B. o‘lchovli kolba 
C. Shimme kolbasidan 
D. tagi yassi kolbadan
19. Efir moyi tarkibidagi fenollarni aniqlashda qanday kolbadan foydalaniladi?
А.Kassiy kolbasidan 
B. o‘lchovli kolba 

---

97 
C. Shimme kolbasidan 
D. tagi yassi kolbadan
20. Efir moyi tarkibidagi suvni qanday aniqlanadi? 
А.efir moyini benzolni suv bilan tuyintirilgan eritmasi bilan chayqatganda loyqa xosil 
bo‘lmasligi kerak. 
B. efir moyini xaydab qoldiqni tekshiriladi 
C. efir moyini benzol bilan chayqatganda cho‘kma xosil bo‘lmasligi kerak
D. efir moyiga spirt solganda loyqa bo’lmasligi kerak. 
 
4.2 TARKIBIDA EFIR MOYLARI BO’LGAN
DORIVOR O’SIMLIKLAR VA 
ULARNING MAXSULOTLARI
Maqsad: 
1.O’simliklarni o’rganish:
qalampir yalpiz, kashnich, dorivor mavrak, , evkalipt, 
dorivor va xushbo’y moychechak, qulmoq.
2.Bajariladigan ishlar:
a) ko’rsatilgan o’simliklarni morfologiyasini va mahsulotlarini tashqi ko’rinishini 
o’rganish;
b) qalampir yalpiz bargini mikroskopik tuzilishini o’rganish.
3.Darsning mazmuni: 
Tarkibida efir moylari bo’lgan dorivor o’simlik va mahsulotlar
Kashnich mevasi va efir moyi - Fructus et oleum Coriandri
O’simlikning nomi.
Ekma kashnich - Coriandrum sativum L. Oilasi. Selderdoshlar - 
Apiaceae. Bir yillik, bo’yi 30-70 sm ga yetadigan o’t o’simlik. Poyasi silindrsimon, 
mayda qirrali, tuksiz, ichi kovak, yuqori qismi shoxlangan. Bargi oddiy, qinli, tuksiz, 
ildizoldi barglari uzun bandli, uch bo’lakka qirqilgan, qirrasi tishsimon kesilgan, 
poyasining pastki qismidagi barglari qisqa bandli, ikki bo’lakka qirqilgan, o’rta va 
yuqori qismdagilari esa bandsiz bo’lib, ipsimon ikki-uch bo’lakka ajralgan. Barglari 
poyada ketma-ket joylashgan. Gullari mayda, murakkab soyabonga to’plangan; 
gulkosachasi besh tishli, meva bilan birga saqlanib qoladi. Tojbargi beshta, pushti 
rangda, otaligi 5 ta, onalik tuguni ikki xonali, pastga joylashgan. Mevasi – yumaloq, 

---

98 
qo’ng’ir yoki sarg’ish-kulrang, qo’shaloq doncha. Iyun oyidan boshlab, avgustgacha 
gullaydi, mevasi avgust-sentabrda pishadi.