Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

ayl/min
hisobida; elektromagnit moment motor validagi 
momentdan 
2÷5%
gagina katta bo‘lgani uchun 
M
em
 ~ M
2
deb qabul qilindi. 
[1,9,10] 
 
Nazorat savollari 
1.
O‘zgarmas tok mashinalarining tuzilishini aytib bering? 
2.
O‘zgarmas tok mashinasining ishlash prinsipini aytib bering? 
3.
O‘zgarmas tok generatorning qanday xarakteristikalari bor? 
4.
O‘z-o‘zidan qo‘zg‘atishli generatorlarni qanday qo‘zg‘atish usullsri 
mavjud? 
5.
O‘zgarmas tok mashinalarida kollektorning vazifasi nima? 
6.
Aylantiruvchi moment o‘zgarishi bilan motor chastotasining o‘zgarish 
darajasiga qarab qanday mexanik xarakteristikalar bo‘ladi? 
7.
Mutlaqo qattiq xarakteristikaga ta’rif bering? 
8.
Qattiq xarakteristikaga ta’rif bering? 
9.
Yumshoq xarakteristikaga ta’rif bering?. 
10.
Ishga tushirish toki va momentining nominalga nisbatan 2-2,5 marta katta 
bo‘lishi motorga qanday ta’sir qiladi? 

---

261 
5 bob. 
5.2. O‘zgarmas tok dvigatellari, ularning xarakteristikalari va tezliklarini 
rostlash 
Reja: 
5.2.1. O’zgarmas tok mashinasining dvigatel rejimi.
5.2.2.O‘zgarmas t 
ok dvigatellarini ishga tushirish. Dvigatelning o‘z-o‘zidan rostlanish
prinsipi. Dvigatelni reverslash. Dvigatelning aylanish tezligini 
boshqarish. 
5.2.3. Uzgarmas tok motorini EYuK funksiyasida avtomatik yurgizish.
5.2.4.
O‘zgarmas tok motorlarining mexanik xarakteristikasi 
5.2.1. O’zgarmas tok mashinasining dvigatel rejimi.
O‘zgarmas tok elektr mashinalari boshqa elektr mashinalari kabi
qaytuvchanlik xususiyatiga ega bulib, ham generator, ham dvigatel
rejimlarida ishlay oladi. SHuning uchun dvigatelning tuzilishi o‘zgarmas
tok generatorining tuzilishidan farq qilmaydi. Generatorga o‘xshab
dvigatellar ham uyg’otish chulg‘amining yakorga ulanish sxemasi
bo‘yicha farqlanadi.
O‘zgarmas tok dvigatellari aylanish tezligining keng doirada
boshkarilishi va maxsus mexanik xarakteristikalarni olish mumkinligi
tufayli keng qo‘llanadi. Bular prokat stanlarida, transportda, kemalarda
eshkak vintlarni harakatga keltirish uchun ishlatiladigan o‘zgarmas tok
dvigatellaridir. 
Yagona P seriyali o‘zgarmas tok dvigatellarining quvvati 0,2 dan
6800 kVt gacha bo’lib, aylanish tezligi 24 dan 3000 ayl/min gacha
bo‘lgan diapazonni tashkil etadi.