Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

тушунибетганэмас.
Аудитмамлакатимиздагихўжаликфаолиятининазоратваиқтисодийтаҳлил
қилишнингнисбатанянгийўналишидир.АгарЈарбмамлакатларидааудит150
йилдан буён маълум бўлса,Ўзбекистонда эса,мустақил фаолият соҳаси
сифатида хўжалик юритишда давлат монополиясидан воз кечиш ва бозор
иқтисодига ўтиш натижасида шакллана бошлади.Шунинг учун аудиторлик
фаолияти ривожланган мамлакатлар тажрибасини ўрганиш зарурдир.
Таъкидлаш жоизки,олдинҳам мамлакатимиздагикорхоналар,ташкилотларва
муассасаларда хўжалик фаолиятини назорат ва тафтиш қилиш амалга
оширилган.Аммо,назоратватафтиш биланаудиттушунчаларибир-
бирларига
яқинбўлсаҳам,уларнибиттанарсадебтушуништўғриэмас.
Аудиторлик бизнинг тушунчамиздаги хўжалик фаолиятининг таҳлили,
ҳужжатли тўлиқ тафтиш,баланс счётларини текшириш ёки айтайлик,суд-
бухгалтерлик экспертизаси эмаслигига қарамасдан,аудиторлар ўз хизмат
вазифалариниамалгаошириш чоғидаюқоридасанабутилганишлартартибива
ҳисоб
ҳамда
назорат-
таҳлилий
амалиётнинг бошқа
соҳала-
ридан
фойдаланадилар.
Аудит
тушунчасиназоратватафтиштушунчаларигақарагандакенгроқ,чунки
у нафақат молиявий кўрсаткичлар тўғрилигини текширишни, балки
харажатларни мақбуллашти-
риш ва қонуний асосда фойдани кўпайтириш
мақсадидахўжаликфаолиятинияхшилаш бўйичатаклифларишлабчиқишниўз
ичигаолади.Аудитни бизнесни ўзигахосэкспертизақилиш дебтаърифлаш
мумкин.Бундабухгалтерияҳисобиваичкихўжаликназоратишартномаасосида
амалгаоширилиб,молия-
хўжаликмуомалаларинингқонунчиликкамувофиқлиги
текширилади (
яъни ҳисобот кўрсаткичларининг ҳаққонийлиги назорат
қилинади)
.Шунингдек,ноўринхаражатларгайўлқўймасликмақсадидаэксперт
консультациясиўтказилади.
Бизнесбўйичаэкспертвазифаларини бажариш учун аудиторкенгбилим,
маҳоратватажрибагаэгабўлишилозим.
Бизнингмустақилмамлакатимиздааудитнингдунёгакелишивааудиторлик
фирмаларининг барпо этилиши асосан,акциядорлик жамиятлари,қўшма
корхоналар ва тижоратбанкларинингташкил этилиши билан боғлиқ бўлиб,
уларнингҳисоботлариаудиторхулосасизрасмиймақомгаэгабўлаолмайди.
2.Аудиторликфаолиятинингмоҳияти,мақсадивавазифалари.
Ҳарқандайтушунча,айниқсаилмийатамаўзинингмоҳиятиниифодаловчитаърифигаэгабўлишилозим.
Аудиторликфаолиятинингтаърифиўзинингтарихийтараққиётйўлидатурлиманбалардатурличабаёнқилинган.
Масалан,профессорМ.М.Тўлахўжаеванинг«ЎзбекистонРеспубликасидаМолиявийназораттизими»номликитобида
аудитгақуйидагичатаърифберилган:
«аудит–бумустақилмалакалимутахассислартомониданкорхонанингмолиявийҳисоботиниёкиубиланбоғлиқ
молиявийахборотниушбуҳисоботёкиахборотнингқонунвабошқанормативҳужжатларгамувофиқликдаражаси
тўғриси-
дахулосачиқаришмақсадидатадқиқэтилишидир».
АудиторликфаолиятивааудиторликкасбинингтаърифиЎзбекистонРеспубликасинингянгитаҳрирдаги«Аудиторлик
фаолиятитўғрисида»гиқонунидақуйидагичакелтирилган:
Аудиторликфаолиятидегандааудиторликташкилотларинингаудиторликтекширувлариниўтказишваушбуқонун-
нинг17-
моддасиданазардатутилганпрофессионалхизматларкўрсатишборасидагитадбиркорликфаолияти

---

тушунилади.(
3)
Биринчитаърифдааудитнингтафсилотикенгбаёнэтилганбўлса,сўнгисидааудиторликфаолиятитекширувўтказиш
жараёнибўлишиданташқарипрофессионалхизматкўрсатишбиланбоғлиқтадбиркорликфаолиятиэканлигиҳам
таъкидланган.
Ўзбекистондадавлатҳоқимиятивабошқарувиорганларигааудиторликфаолиятиниамалгаоширишқонунбилан