Бухгалтерия ҳисоби назарияси

1.2-расм. Марказлашган бухгатерия 
Шахсий истеъмол тўғрисидаги маълумотларни савдо, умумий 
овқатланиш корхоналари, халқ таълими, соғлиқни сақлаш муассасалари ва 
бошқа ташкилотларнинг ҳисоботларидан олиш мумкин. Бу маълумотлар 
бўйича 
статистика 
бўлимлари 
шахсий 
истеъмолни 
тавсифловчи 
кўрсаткичларни аниқлайди. 
1.3-расм. Марказлашмаган бухгатерия 
Ижтимоий маҳсулотни такрор ишлаб чиқаришдан ташқари бухгалтерия 
ҳисобида меҳнат кучлари ва ишлаб чиқариш муносабатларини такрор ишлаб 
чиқариш ҳам акс эттирилади. 
Бухгалтерия ҳисобида ишчи кучини такрор ишлаб чиқариш, меҳнат 
кучини тайёрлаш билан боғлиқ бўлган ҳар хил харажатларни ҳамда иш ҳақи 
ва уларнинг турли хилдаги даромадлари ҳаракатини ҳисоблаб топиш йўли 
билан аниқланади. Ишчи кучини тайёрлаш харажатлари, иш ҳақини тўлаш ва 
хўжаликларнинг даромадларини тақсимлаш, моддий қийматликлар ва пул 
маблағларини сарфлашни англатади. 
Ишлаб чиқариш муносабатларини такрор ишлаб чиқариш бухгалтерия 
ҳисобида мулкчиликнинг хар хил шаклларидаги корхона жамғармаларининг 

---

49 
мавжудлиги ва ҳаракатини акс эттирган ҳолда қайд қилинади. Такрор ишлаб 
чиқариш жараёнида уларнинг ўзгаришини кўрсатиб, бухгалтерия ҳисоби 
мулкнинг ривожланишини тавсифлайди ва шу билан ишлаб чиқариш 
муносабатларини такрор ишлаб чиқарицг ҳақидаги зарур кўрсаткичларни 
беради. 
Назорат учун саволлар 
1. Бухгалтерия ҳисоби фанининг ривожланиш тарихи ҳақида гапиринг? 
2. Бухгалтерия ҳисоби фанининг вазифалари ҳақида гапиринг? 
3. Марказлашган бухгалтерияга тушунча беринг? 
4. Марказлашмаган бухгалтерияга тушунча беринг?
2-МАВЗУ. 
ФAННИНГ ПРEДМEТИ ВA УСУЛЛАРИ
 
 
2.1. Бухгалтерия ҳисоби фанининг предмети ва методи 
2.2. Xўжaлик ҳисoбининг турлaри: тeзкoр (oпeрaтив), стaтистик вa 
буxгaлтeрия ҳисoби 
2.3. Ҳисoб турлaридa қўллaнилaдигaн: нaтурaл, мeҳнaт вa пул ўлчoви 
бирликлaри. 
2.4. Бухгалтерия ҳисобини ташкил қилиш этикаси. Буxгaлтeрия ҳисoби 
субъeктлaри вa oбъeктлaри