Gidrogeologiya va injenerlik geologiyasi asoslari

21.5.3.  QISHLOQ  XO‘JALIGIDA  SUG‘ORISH
MAQSADLARI  UCHUN  ISHLATILADIGAN  YER  OSTI
SUVLARIGA  BO‘LGAN  TALAB
Sug‘orish maqsadlari uchun ishlatiladigan yer osti suvlari tarkibida-
gi tuzlarning umumiy miqdori 5—7 g/l dan oshmagan bo‘lishi kerak.
O‘simliklar normal o‘sishi uchun nafaqat tuzlarning umumiy miqdori,
shuningdek, suv tarkibidagi ayrim tuzlarning miqdori oshiqligiga ham
salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ana shunday tuzlardan Na
2
SO
3
 miqdori har litr
sug‘oriladigan  suv  tarkibida  —  1  g,  NaCl—2 g,  Na
2
SO
4
—5 g  dan
oshmagan  holatda  ishlatilishi  tavsiya  etiladi.  Shu  bilan  birga  yer  osti
suvlaridan sug‘orish maqsadalarida qo‘llanish jarayonida sug‘orilayotgan
maydonning  tashkil  etuvchi  tog‘  jinslari  qalinligiga,  granulometrik,
kimyoviy tarkibiga sath tuzilishiga, suv o‘tkazuvchanlik darajasiga hamda
maydondagi mavjud yer osti suvlarining chuqurligiga, oqish yo‘nalishi-
ga e’tibor berilmog‘i kerak. Aks holda suv tarkibidagi yuqorida ko‘rsa-
tilgan tuzlar miqdori ortib ketishiga, ikkilamchi sho‘rlanish jarayonini
vujudga kelishiga sababchi bo‘lishi, natijada o‘simliklarning hosildorligiga
salbiy  ta’sir  ko‘rsatishi  yoki  butunlay  nobud  bo‘lishiga  olib  kelishi
mumkin.
Ichimlik, sanoat va xalq xo‘jaligining boshqa sohalarida ishlatiladi-
gan yer osti suvlari sifatini yaxshilashda ana shu maqsadlar uchun ishlab
chiqilgan  maxsus  metodik  qo‘llanmalardan  va  ma’lumotnomalardan
1
foydalaniladi.