Pedagogika, innovatsiya, integratsiya

IL G ‘OR TAJRIBALARNI  0 ‘RGANISH M ETODI
P edagogikaning  k o ‘pgina  m uam m olarini  hal  etishda  ta ’lim -tarbiya 
sohasida orttirilgan tajribalam i o ‘rganish m uhim   aham iyat kasb etadi. Ilg ‘or 
o ‘qituvchilar tajribasi  bilan bir qatorda,  oddiy  o ‘qituvchilarning faoliyatlari 
ham  o ‘rganib  boriladi.  C hunki  tajribalam i  o ‘rganish jaray o n id a  m uam m o, 
yutuq  va  kam chiliklar aniqlanadi.
Pedagogik  tajribalam i  o ‘rganishda  kuzatish,  intervyu  olish,  anketalar 
tarqatish,  o ‘quvchilarning  yozm a  va  ijodiy  ishlari,  pedagogik  hujjatiarni 
o ‘rganish  m etodlaridan  foydalaniladi.
K uzatish -  o ‘rganish  lozim b o ‘lgan pedagogik hodisani m a ’lum m aqsad 
nuqtayi  nazaridan  kelib  chiqqan  holda  kuzatuvchi  kuzatish  bayonnom asini 
olib boradi. K uzatish obyektiga oid b o ‘lgan aniq faktik m aterial tayyorlanadi. 
K uzatish  belgilangan  aniq  reja  asosida olib  boriladi.
Su hbat  (fakt)  dalillar  to ‘plash  yoki  kuzatish  davom ida  t o ‘plangan 
m ateriallarga  aniqlik  kiritish  m aqsadida  olib  boriladi.  Suhbat  tadqiqotning 
m ustaqil yoki yordam chi  m etodi  sifatida q o ‘llaniladi.
A n ketalar tarqatish.  Bu om m aviy  ravishda m aterial to ‘plash  m aqsadida 
anketalar tarqatish y o ‘li  bilan  am alga oshiriladi.
Tadq iqot uchun muhim  b o ‘lm agan m ateriallar o ‘quvchilarning yozm a va 
bir qancha fanlar b o ‘yicha  m ustaqil  ishlarni  bajargan  dafitarlarini tekshirish, 
o ‘rganib  chiqish yoMi  bilan  turlarga ajratilishi  m um kin.
M aktab  hujjatlarini  о 'rganish  —  o ‘quvchilarning  shaxsiy  varaqalari, 
m etodistning  to ‘plagan  m a ’lum otlari,  sin f jurnallari,  kundaliklar,  у ig 'ilish  
va  m ajlisiar  bayonnom alari  tadqiqoti  uchun  olib  borilayotgan  ta ’lim- 
tarbiyaning ahvoli,  darajasi  haqida obyektiv axborot m anbayi  hisoblanadi.
Pedagogik  hodisalarni  tadqiq  qilish  jarayo nida  eksperim ent  (sinov) 
m uhim   aham iyat  kasb  etadi.  M axsus  tashkil  etilgan  eksperim ent  q o ‘llani- 
layotgan  yoki  q o ‘llanishi  m um kin  b o ‘lgan  u  yoki  bu  m etod  v a  usullar 
sam aradorligini  aniqlash  m aqsadida am alga oshiriladi.
jMatematik metod.  Bu metod ommaviy materiallarni tahlil qilishda (masalan, 
anketalar  tarqatish  y o ‘li  bilan  to ‘plangan  materiallarni  yoki  m a’lumotlami 
umumlashtirish  uchun)  q o ‘llaniladi.  U  eksperiment  natijalarining  aniq 
baholanishini, xulosalarning ishonchli bo‘lishini ta’minlaydi.
Tadqiqot  natijalari  va  ularni  am alda  tatbiq  etish.  Pedagogikada 
bu  jarayon   turli  y o ‘llar  bilan  am alga  oshirilishi  m um kin.  C hunonchi, 
tadqiqotchilam ing  sem inarlarda,  ilmiy  konferensiyalarda tadqiqot natijalari 
b o ‘yicha  m a ’ruzalar  bilan  chiqishi,  ilmiy  m aqolalar,  kitoblar  nashr 
etilishi,  o ‘qituvchiga  m o ‘ljallangan  m etodik  tavsiyalar  b o ‘Iishi  m um kin. 
Pedagogikada hali hal etilm agan m uam m olar ju d a k o ‘p. B ular ilmiy tadqiqot 
olib  borish y o ‘li  bilan hal  etiladi.
10

---