Ilmiy-amaliy tibbiyot jurnali issn 2010-7773 O‘zbekiston vrachlar assotsiatsiyasi toshkent o’zbekiston Vrachlar Assotsiatsiyasi 2022 yil

ХУҚУҚ ВА ИҚТИСОДИЁТ
ва даволаш жараёни ЖССТ томонидан тав-
сия қилинган стандартлар асосида ташкил 
қилиниши, бу касалликга чалинган шахслар-
га кўрсатилаётган тиббий хизмат хажми ва 
сифати тубдан ислоҳ қилиниши натижасида 
кейинги 20 йил давомида сил касаллиги билан 
бирламчи касалланиш кўрсаткичи 2,3 марта, 
ундан ўлим ҳолатлари 10 мартадан кўпроқ 
камайишига эришилди. Республикамиз ҳудуд-
лари ичида Қорақалплғистон Республикаси-
да (ҚР) сил касаллиги, айниқса унинг дорига 
бардошли штаммлари сабабли юзага келган 
шакллари тарқалганлиги бўйича вазият анча 
мураккаблигича қолмоқда [3]. Сил касаллиги 
оқибатида юзага келадиган ногиронлик силга 
чалинган беморларга кўрсатилаётган тиббий 
ёрдамни ташкил қилиш жараёнининг барча 
босқичларини, жумладан барвақт аниқлаш, 
диагностика хизмати ҳолати, даволаш ва 
диспансер назорати самарадорлигини акс эт-
тирувчи кўрсаткич ҳисобланади [4]. Сил касал-
лиги сабабли ногиронлик кўрсаткичлари акса-
рият ривожланаётган давлатларда юқори деб 
баҳоланади [5]. Сил касаллиги, айниқса унинг 
дорига бардошли штаммлари келтириб чиқар-
ган шакллари ўзоқ муддат даволанишни талаб 
қилиши, даволаш жараёни мураккаблиги, унда 
қўлланиладиган дори воситаларининг ножўя 
таъсирлари кўрлиги ва даволаш самарадор-
лигининг пастлиги сабабли меҳнатга яроқли 
аҳоли ўртасидаги ногиронликнинг асосий са-
бабларидан бири ҳисобланади. Шу сабабли 
сил касаллиги оқибатида юзага келган ноги-
ронлик ҳолатлари динамикасини сил касал-
лиги билан бирламчи касалланиш даражаси 
билан таққослаб ўрганиш бу касаллик оқиба-
тида юзага келаётган ногиронлик ҳолатлари 
экспертизаси ҳолатини тўғри баҳолашда, но-
гиронликнинг олдини олишга, самарали реа-
блитация чора-тадбирларини амалга ошириш-
га имкон яратади.
Тадқиқот мақсади.
Сил касаллиги билан 
бирламчи касалланиш ва унинг оқибатида 
юзага келган бирламчи ногиронлик ҳолатла-
ри динамикасини қиёсий ўрганиш воситасида 
Қорақалпоғистон Республикасида сил касал-
лигига чалинган беморларда ногиронлик экс-
пертизаси ҳолатини баҳолаш.