O`zbekiston Respublikasi Oliy ta`lim vazirligi

Maktabgacha 3-7 yoshdagi bolalarning rivojlanishining o‘ziga xos 
xususiyatlari
Ta‘limiy, tarbiyaviy va sog‘lomlashtirish vazifalari mashg‘ulotning har bir qismi uchun 
baravar muhim ahamiyatga egadir.Mashg‘ulotning kirish qismini mazmuni va vazifalari 
Jismoniy tarbiya mashg‘ulotining birinchi qismi ko‘yilgan vazifalar va uning asosiy 
qismidagi mashqlar mazmuniga ko‘ra turlicha bo‘lishi mumkin. Mashg‘ulotning bu qismi 
vazifasi bolalarda unga nisbatan qiziqish vaemotsional kayfiyat paydo qilishdan, diqqatning 
tayyorgarlik darajasini tekshirishdan, ayrim harakat ko‘nikmalarini aniqlashtirishdan, bola 
organizmini asta-sekin mashg‘ulotning asosiy qismida kechadigan birmuncha intensiv tez 
faoliyatga tayyorlashdan iboratdir. Shu maqsadda bolalarga to‘g‘ri qad-qomatni 
tarbiyalashga, yassi tovonlikni oldini olishga yordam beradigan, fazoda hamda jamoada 
mo‘ljal olish bilan bog‘liq, bajarilishi ko‘p vaqtni talab qilmaydigan tanish mashqlar va 
ularning variantlarini bajarish taklif etiladi. Bunday mashqlarga quyidagilar kiradi: 
- saflanish mashqlari – turlicha saflanishlar va qayta saflanishlar; 
- turli topshiriqlar bilan bajariladigan yurish va yugurish; 
- tarqalib engil yugurish hamda keyinchalik katta va kichik davra, kolonnava hakozo bo‘lib 
saflanish; - turli ko‘rinishdagi va yassitovonlikning oldini olish maqsadidagiyurishlar 
tovonda, oyoq uchida, poldagi qalin shnur ustida, narvonda yurish va boshqalar. 
 

---

3.
 
Gigenik gimnastika. Sport yo‘nalishidagi gimnastika
Gigiyenik gimnastika, yuqorida bayon etilganidek, kishilarni sog'lomlashtirish, jismonan 
va aqlan tarbiyalash vositasi, shuning-dek, ularning kuchi, tetikligi va harakat faoliyatining 
bitmas-tugan-mas manbayidir. Hozirgi davrda gimnastika sog‗ayishni tezlashtirishi 
kasallanishning oldini olishi, tetiklik va kuch-g‗ayratga to‗ldirishi kishi sog‗lig‗ini saqlab, 
uning umrini uzaytirishi isbot talab qiimay-digan haqiqat bo‗lib qoldi. 
Shifokorlar nazorati orqali aniqlanishicha, gigiyenik gimnastika kishi organizmi uchun 
juda btta ahamiyatga ega. Gigiyenik gimnastika mashg‗ulotlari muntazam o‗tkazilsa, uning 
ta‘sirida mushak va to‗qimalarda qon aylanishi yaxshilanadi, arterial qon bosimi pa-sayadi, 
yurak-qon tomiri tizimining faoliyati yaxshilanadi, o‗pka-ning nafas olish va tiriklik sig‗imi 
oshadi, modda almashinuvi yaxshilanadi, markaziy asab tarmog'i va asab-mushak 
apparatining faoliyati kuchayadi. Gigiyenik gimnastika insonning ruhiy holatiga ijobiy ta‘sir 
ko‗rsatib, uning tetikligini, o‗z kuchiga bo‗lgan ishonchini oshiradj va ruhlantiradi. A. N. 
Krestovnikov, V. N. Mashkov, 1. M. Sarkizov-Serazini va boshqa olimlarning tadqiqotlariga 
qaraganda gigiyenik gimnastika mashg‗ulotlari natijasida yurak-tomir urishi 50-60 
% 
ga 
tezlashadi, qonning maksimal bosimi 5-20 mm.ga ko‗tariiadi, iste‘mol qilinadigan kislorod 
miqdori 10-30 % oshadi. Hozirgi zamon sport fiziologiyasi nuqtayi nazaridan olganda, 
gigiyenik gimnastika butun organizmni tetiklantiradi va charchoqni yo‗qotadi.