O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

40.7-rasm
.
Uch fazali ajratgich
: 
1
-
korpus; quvurchalar: 
2
–gaz suyuqlik aralashmasini kiritish; 
3
–gazni chiqarish; 
4
–
yengil fazalarni chiqarish, 
5
–og‘ir fraksiyani chiqarish; 
6
- kollektor; 
7
–tо‘rli paket; 
8
– 
drenaj quvuri; 
9
- qirqilgan-chо‘ziladigan list; 
10
- urilma; 11- og‘ir fazalarni yig‘ish 
bо‘linmasi; 
12
- tо‘siq; 
13
–yengil suyuqlik fazasini yig‘ish kamerasi; 
14
–bо‘lingan 
likopcha; 
15
–sathni rostlash datchiki;
16
–ajratilgan suyuqlikni yig‘gich; 
17
–oshib oqib 
о‘tuvchi qurilma. 
Yengil fazani yig‘ish uchun tо‘siqning oldida 12 kamera 13 joylashtirilgan. 
Kamerada 13 ajratuvchi likopcha 14 va sathni rostlaydigan 15 datchik joylashtirilgan. 
Tо‘rli urilmaning 10 tagida ajratilgan suyuqlikni yig‘gich 16 joylashtirilgan, yengil 
suyuqlik fazasini yig‘ish 13 kamerasi bilan suyuqlik oshib oqib о‘tuvchi 17 qurilma 
ulangan. Ajratilgan suyuqlikni tо‘plagich 16 yengil suyuqlik fazasini yig‘ish kamerasiga 
13 va og‘ir suyuqlik fazasini bо‘linmasiga 11 mos holda yengil va og‘ir suyuqlik 
fazalarining maksimal sathidan yuqorida joylashadi. Ajratilgan suyuqlikni yig‘gichidan 
16 suyuqlikni olib chiqishini oldini olish uchun va kameraga 13 suyuqlikni oqishini 
yaxshilash uchun yig‘gich nishablik bilan joylashtiriladi. 
Ajratgich quyidagi tartibda ishlaydi: 
Gazsuyuqlik aralashmasi quvurcha orqali 2 kirib keladi va gaz suyuqlik aralashmasi 
korpusning 1 ichiga beriladi. Quvurchada 2 aralashma aniq tezlikda harakatlanadi va 
egri chiziqli 6 kollektorga kirib keladi. Gaz egri chiziqli kollektorni 6 chiqish sirti 
orqali tо‘rli urilmaga 10 kirib keladi, u yerda suyuqlik tomchisigacha tozalanadi va 
chiqish quvurchasi 3 orqali gaz ajratgichdan chiqariladi. Suyuqlik egri chiziqli 

---

362 
kollektordan drenaj quvurlari 8 orqali korpusning 1 pastki qismiga oqadi. Olib chiqilgan 
suyuqlik tomchisi tо‘rli paket 7 orqali о‘tadi va qirqilgan-chо‘ziladigan list 9 orqali 
korpusning 11 pastki qismiga oqadi, oldindan tozalangan gaz tо‘rli urilmaga 10 kirib 
keladi. 
Korpusdagi suyuqlik aralashmasi gravitatsiya kuchi ta’sirida ajraladi, yengil 
fazalarni yig‘ish 13 kamerasiga oqib о‘tadi, u yerda datchik 15 aniq sathni ushlab turadi 
va yengil suyuqlik fazasini chiqarish quvuri 4 orqali ajratgichdan olib chiqiladi. Eng 
og‘ir suyuqlik korpusning 1 quyi qismida tо‘planadi, tо‘siq 12 orqali oqib о‘tadi va 
og‘ir fazalarni chiqarish quvurchasi 5 orqali jihozdan olib chiqiladi. 
Tо‘rli urilma bilan 10 tozalangan suyuqlik yig‘gichga 16 oqadi, u yerdan oqib 
о‘tuvchi qurilma 17 orqali yengil suyuqlik fazasining yig‘ish kamerasiga 13 oqib о‘tadi. 
Shunday qilib, og‘ir suyuqlik fazasining sathi ajraladigan aralashma sathiga 
nisbatan hamma vaqt kichik bо‘ladi yoki jihozning uzunligini oshirish hisobiga 
pasaytirilishi mumkin. Tahlil qilinadigan ajratgichdagi tо‘rli urilmada hamma kerakli 
masofalarga rioya qilgan holda ajratgichning diametrini oshirmasdan og‘ir suyuqlik 
fazalarini yig‘ish bо‘linmasi о‘rnatilgan bо‘lishi mumkin. Jihozning uzunligi 
oshirilganda korpus devorining qalinligini oshishiga olib kelmaydi, bо‘linadigan 
jihozlarning metall sarfini kamayishga olib keladi. Bunda uzunligi oshganda jihozning 
massasini oshishiga kam darajada ta’sir qiladi. 
Samaradorligi-
taklif qilingan uch fazali ajratgichning konstruksiyasining 
samaradorligi jihozning gabarit о‘lchamlarini kamaytirish hisobiga metall sarfini 
kamayishga olib keladi va suyuqlik sathidan urilmagacha bо‘lgan masofani oshirish 
hisobiga ajralishi yaxshilanadi. 
 
7.Tabiiy gazni tozalash va uni quritish jihozlari 
Bu taklif qilinadigan tabiiy gazni tozalash va quritish jihozi tabiiy gazga PHAQ
va absorbsiya usulida ishlov beruvchi jihozlar turkumiga kiradi (40.8-rasm). 
Jihoz quyidagi tartibda ishlaydi. 
Bir yoki bir nechta quduqlardan kirib keladigan gaz yuqori bosimli 12 gazni 
kirish qismida shtuserdagi taqsimlovchi 1 kameraga о‘tadi va mexanik zarralarni 
quduqdan olib chiqiladigan mexanik zarralar, kondensatsiyalangan nam bug‘lar, 
kondensat va metanol yuqori bosimli 5 ajratish qurilmasida tozalanadi. Birinchi 
ajratish pog‘onasida ajralgan suyuqlik ajratilgan suyuqlik uchun yig‘gichga 10 oqib 
о‘tadi, u yerdan kondensat ajralgandan keyin assorbent 16 kiritiladigan tugunga 
beriladi. 

---

363