O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

25.3-rasm. Uchlik turidagi juft 
favvora armaturasi: 
1-ikkita otma chiziq; 2-lubrikatorlar 3-
tо‘g‘ri oqimli markaziy zulfin; 4-
shtuser; 5- juftli tо‘g‘ri oqimli zulfin; 6- 
ikki о‘tishli о‘zgartma; 7; 8- konussimon 
quvur tutqich; 9- konussimon quvur 
tutqichli chorbarmoq; 10- zulfin;
25.4-rasm. 
“Nasos-favvora” 
turida MQEBNni qо‘llash orqali 
ikkita qatlamni alohida ishlatish 
sxemasi:
1- paker; 2- nasos; 3-maxsus kojux; 4- 
ajratgich; 5- plunjer; 6-quvurli yakor;
7-NKQ; 8- elektr kabeli; 9- favvora 
armaturasi; 10-boshqaruv stansiyasi; 
11-transformator. 
Jamlanmaning hamma PED (2), PSEN (5), ajratgichning (4) aylanma kanali (12) 
va quvurli yakori (6) kabel yordamida (8) NKQda quduqqa tushiriladi. Yig‘maning dum 
qismi paker kanaliga (1) kiradi va u yerda rezina manjeti yordamida zichlanadi. Yerning 
usti qismiga favvora armaturasi (9), boshqaruv stansiyasi (10) va avtotransformator (11) 
о‘rnatiladi.
 
Bu qurilmada pastki favvora qatlamining almashtiriladigan plunjerning shtuseriga 
(5) va ajratgichga suyuqlikni kirib kelishi uchun kojuxning о‘rniga aylanma 
quvurchadan (12) foydalaniladi.
Suyuqlik yuqoridan nasos qatlamidan mustahkamlash kolonnasi va BED (botma 
elektr dvigateli) va MQEBNlarning halqali oralig‘idan yuqoriga kо‘tariladi va 
nasosning tо‘rli qabuliga yetib boradi. 

---

193 
Teskari sharikli klapan orqali suyuqlik NKQga beriladi. Ajratgichning (4) yuqori 
qismida suyuqlik aralashadi. Markazdan qochma nasosning ustida NKQning 
tashqarisida quvurli yakor (6) о‘rnatiladi, quvurlarning (7) og‘irlik yukini qabul qiladi 
va uni mustahkamlash kolonnasidagi shlipsli tirkamasiga uzatadi. Ajratgich (1) 
pakerning pastki qismida prujinasini tagida sharikli klapan mavjud, tо‘plamlarni 
kо‘tarib olishda xvostovik bilan bо‘shatiladi va quduqdagi favvora qatlam pastki 
qismidan suyuqlikni kirib kelishini berkitadi. Bunday sharoitda quduqni uchirmasdan 
og‘ir suyuqlik bilan ta’mirlash ishlarini olib borish imkoniyati bо‘ladi. “Nasos-favvora” 
sxemasida ishlaydigan jihozlarni kо‘tarib olishda yuqori qatlam ishdan tо‘xtatiladi, 
fontan qatlamida quduq tо‘g‘ri yoki teskari yuviladi va unga og‘ir suyuqlik haydaladi 
(25.6-rasm).