O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

Differensial bosim
– neft va gazni qatlamdan Burg‘ilash qudug‘i tomon siqib 
harakatlanuvchi bosim. Differensial bosim qiymati gidrodinamik va qatlam bosimlari 
farqiga teng. 
Ideal gazlar
– Boyl-Mariott va Gey-Lyussak qonuniga ozmi-ko‘pmi buysunadigan 
gazlar. Yuqorida qayd qilingan qonunga buysunmaydigan gazlar haqiqiy gazlar deyiladi.
Kislorodli organiq birikmalar
- tarkibida kislorodning u yoki bu vazifani bajaruvchi 
guruhi (gidroksil- OH, karboksil –COOH, karbonil –CO, metoksil –OCH
3
va b.) bo‘lgan 
geteroatomli organiq birikmalar. Neftda K.o.b. miqdori 0,4 dan 30% gacha, o‘rta 
hisobda 3%ni tashkil etadi. K.o.b.ning 90% i neft va bitumoidlarning asfalt – smolali 
qismida mujassamlashgan. 
Kompressorli ishlatish
– neft qudug‘ini ishlatish usullaridan biri. Qatlam bosimining 
kuchi neftni yer yo`ziga chiqarishga yetmay qolganda neft chiqadigan quvur boshmoqiga 
kompressorlardan siqilgan neft gaz (gaz lift) yoki havo (erlift) haydaladi. Natijada quduq 
ichida yuzaga keladigan kengayish energiyasi hisobiga neft yuqoriga ko‘tarila boshlaydi.
Konsentratsiya
– (quyuqlanish, to‘planish, boyish) murakkab tarkibli eritmani ma’lum 
bir fazasini qandaydir tarkibiy qismini tavsiflaydigan. 
Kristallanish temperaturasi – moddani suyuq holatdan qattiq holatga o‘tish 
temperaturasi. Sof moddalarning K.t. erish temperaturasiga mos keladi. 
Kritik bosim
– kritik nuqtaga mos keluvchi bosim. Bir komponentli sistemada 
moddaning suyuq va gaz fazalari holatining muvozanati kritik bosimdan yuqori bo‘lgan 
bosimda bo`ziladi. Masalan, suvni kritik bosimi 218, 3 atm.ga teng. 
Mikron
– mayda zarrachalarning chiziqli o‘lchov birligi. Bir mikron 1/1000 mm. Atom 
va molekulalarni o‘lchash uchun millimikron o‘lchov birligi ishlatiladi. Millimikron 
1/1000 mikron yoki 1/1000 mm.