Toshkent Moliya Instituti “Buxgalteriya hisobi va audit” fakulteti Xba-60 guruh talabasi Normuhammedova Madinaning mustaqil ishi

Dastlabki nazorat
– smetalarni tuzish va tasdiqlash jarayonida amalga 
oshiriladi. Unda budjet intizomiga rioya qilinishi, shuningdek, qonunchilik 
talablari buzilishi oldi olinadi.
Joriy nazorat
– budjet ijrosi jarayonida amalga oshirilib, sodir bo’lgan 
muomalalarni qonuniyligi, pul mablag’larini oqilona sarflanishi, mulkiy 
qiymatliklar bo’yicha hisob ma’lumotlarini xaqiqiy holatga mosligi, 
hisoblashuvlar holati va boshqalar nazorati amalga oshiriladi.
Keyingi nazorat
– umumlashtirish bosqichi uchun zarur bo’lib, hisob va 
hisobot axborotlarini qonuniyligini aniqlash uchun amalga oshiriladi. 

---

3. Byudjet nazoratining shakllari, turlari va usullari 
hamda nazorat organlarining vakolatlari. 
 
Davlat moliyaviy nazorati taftish, tekshirish (shu jumladan byudjet 
to’g’risidagi qonun hujjatlarining avvalgi taftishda yoki tekshirishda 
aniqlangan buzilishi hollarini bartaraf etish yuzasidan nazorat tartibidagi 
tekshirish) va o’rganish shaklida amalga oshiriladi.
Davlat moliyaviy nazoratining turlari quyidagi:
- dastlabki nazorat — moliyaviy operatsiyalar bajarilguniga qadar 
g’aznachilik bo’linmalari va moliya organlari tomonidan amalga 
oshiriladigan;
- joriy nazorat — moliyaviy operatsiyalar bajarilishi jarayonida g’aznachilik 
bo’linmalari, moliya organlari va davlat soliq xizmati organlari tomonidan 
amalga oshiriladigan;
- yakuniy nazorat — moliyaviy operatsiyalar bajarilganidan so’ng Byudjet 
Kodeksining 171-moddasida ko’rsatilgan davlat moliyaviy nazorat 
organlari tomonidan amalga oshiriladigan nazoratlardir.
Davlat moliyaviy nazoratining usullari quyidagilardir:
1. hujjatlarni tekshirish hajmiga qarab:
- yoppasiga nazorat — tekshirilayotgan davr uchun barcha buxgalteriya, 
moliya, statistika, bank hujjatlari va boshqa hujjatlarni nazorat qilish;
- tanlov asosidagi nazorat — muayyan davr uchun buxgalteriya, moliya, 
statistika, bank hujjatlari va boshqa hujjatlarning ayrim qismlarini nazorat 
qilish;
2. nazoratning maqsadga yo’naltirilganligi va predmetiga qarab:
- kompleks nazorat — moliyaviy nazorat ob’ektining muayyan davr uchun 
moliyaviy-xo’jalik faoliyatining barcha yo’nalishlarini nazorat qilish;
- mavzuli nazorat — moliyaviy nazorat ob’ektining muayyan davr uchun 
ayrim masalalar bo’yicha faoliyatini nazorat qilish;

---

- muqobil nazorat — operatsiyalar yagonaligi bilan o’zaro bog’liq bo’lgan 
va turli moliyaviy nazorat ob’ektlarida turgan hujjatlarni solishtirishni o’z 
ichiga olgan tekshirish.