Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Kichik yoshdagi bolalar tug’ma zahmi (1 yoshdan 4 yoshgacha). 
Maserasiya hisobiga og’iz chetlarida, piokokk va achitq’isimon zamburug’lar 
ta’sirida eroziv papulalar hosil bo’lishi mumkin (25-rasm). Bu papulalardan farq’li 
o’laroq’, sifilitik papulalar chetlarida to’g’-q’izil rangdagi infiltrat gardishi 
ko’rinadi, shikastlanish og’iz chetlaridan shilliq’ q’avatlarga o’tadi. Sifilitik 
papulalarda oddiy masterastiyaga xos bo’lgan shox q’avatning shokilasi 
bo’lmaydi. Tug’ma zahm papulalari orttirilgan zahm papulalaridan farq’ q’ilmaydi. 
a)
b) 
25-rasm. Bolalardagi tug’ma (a) va orttirilgan zahm (b). 
 
Papulez elementlar ko’pincha til, bodomcha bezlari, lab va milk shilliq’ 
q’avatlarida aniq’lanadi. Ayrim hollarda, hiq’ildoq’ shilliq’ q’avati shikastlanadi, 
xirillagan tovush, afoniya yuzaga keladi. Hamma limfa tugunlarining yaq’q’ol 
namoyon bo’lmagan kattalashishi q’ayd q’ilinadi. Sifilitik papulalarda oq’ish 
treponemalar oson topiladi. 
Zahmning zamonaviy serologik tashhisida (―Zahm serologik tashhisini 
mukammalashtirish‖) q’uyidagi usullar q’o’llaniladi: kardiolipinli antigen bilan 
presipitasiya 
mikroreaksiyasi; 
immunoferment 
analiz 
(IFA); 
passiv 
gemagglyutinastiya reaksiyasi (RPGA); immunoflyuoresstenstiya reaksiyasi (RIF); 
oq’ish treponemalarni immobilizastiya q’ilish reaksiyasi (RIT). Birlamchi 
tekshirishda, tanlab oluvchi (skrining) mikroprestipitastiya reaksiyasi (RMP) yoki 

---

183 
uning modifikastiyasi miq’doriy va sifatiy variantlarida q’o’yiladi, agarda natija 
musbat bo’lsa, maxsus tasdiq’lovchi treponema testlaridan biri (RPGA, IFA, RSK, 
RIF, RIT) o’tkaziladi. 
 
IV. Virusli infeksiyalar 
Surunkali virusli gepatit B.
Ma’lumki, virusli gepatitlar dunyoda eng ko’p 
tarq’algan kasalliklar hisoblanadi. JSST oxirgi ma’lumotlariga ko’ra, erda 
yashovchi har uchinchi inson, ya’ni 2 mlrd. atrofidagi odamlar gepatit bilan 
kasallangan va ularning ko’pchiligini bolalar tashkil q’iladi. Gepatit B virusining 
sxematik tuzilishi 26-rasmda ko’rsatilgan.