‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Belladonna o‘sirnligini yetishtirish agrotexnikasi. 
Belladonna 
o ‘simligi ekiladigan yerlami har tomonlama yaxshi o‘rganish ke­
rak. Uning b o ‘yi 2 metrga yctadigan k o ‘p yillik o ‘t o ‘simligi hisob­
lanadi. 0 ‘simlik, asosan, Rossiyaning Krasnodar o ‘lkasi, Poltava 
va Voronej viloyatlarida madaniy holda o ‘stiriladi. Hozirgi kunda 
0 ‘zbekistonda ham uni farmatsevtika sanoati ehtiyojlari uehun ekilib 
kelinmoqda. Yerlami tuproqning mexanik tarkibini, sho‘rlanish da- 
rajasini va unumdorligini hisobga olgan holda shudgorlash maqsad- 
ga muvofiq bo'ladi.
Yerlami sifatli qilib haydalsa, o ‘simlik ildizining yaxshi rivojla- 
nishiga imkoniyat yaratiladi. Belladonna o ‘simligini ekishdan oldin 
kuzda 20-30 tonna organik o ‘g ‘it va superfosfat o ‘g ‘itini yillik nor- 
masinig 70% ini solib, suv chuqur joylashgan yerlarda 25-30 sm 
chuqurlikda haydab qo‘yiladi.

---

Belladonnani kuzda yoki erta bahorda ekish mumkin. U 
yorug‘sevar, vegetatsiya davri uzun o'sim liklar turkumiga kiradi. 
Erta bahorda yerlar tekislanib begona o ‘tlar ildi/ini tcrib tuproq 
harorati 20-22°C darajada bo'lganda ekiladi. 0 ‘simlikning urug'i 
qattiq bo'lganligi sababli ekish oldidan 2 oy stratifikatsiya qilinadi. 
Gektariga 8 kg urug' sarflanadi. Urug' ekish chuqurligi 1,5-2 sm, 
qator oralig'i 60 sm dan qilib ekiladi. O 'sim likning urug'i qattiq 
bo'lganligi sababli 15-17 kunda unib chiqadi.
Belladonna begona o'tlarga, zararkunandalarga va issiqlikka 
chidamsiz hisoblanadi. Belladonnani o 'sish va rivojlanish davrida, 
albatta, 2-3 marta begona o'tlardan tozalash va zararkunandalardan 
saqlash kerak. O 'sim likni vegetatsiya davomida parvarish qilish 
haydab ekiladigan ekinlardan farq qilmaydi. Belladonnani oziqlan­
tirish shonalash fazasidan oldin gektar hisobiga 30 kg azot va 25 
kg kaliy o 'g 'iti berishdan boshlash kerak. Uning rivojlanishi ancha 
tezlashadi.
O'sim likni gullash fazasiga kelib ikkinchi marta gektariga 40 kg 
dan azot va qolgan fosfor o 'g 'iti bilan oziqlantiriladi. Belladonna 
issiqqa chidamsiz va salqinsevar o'sim lik bo'lgani uchun 
o'g'itlashdan keyin sug'orish kerak. Agar vaqtida sug'orish amalga 
oshirilmasa, uning barglari kichik va sifatsiz bo'lib qolishi mum­
kin. Chunki tibbiyotda uning bargi, o ‘ti va ildizidan foydalaniladi. 
Mavsum davomida o'sim likni 8-9 marta sug'orish tavsiya qilinadi. 
Birinchi yili o'sim lik unib chiqqandan to urug'i pishguncha 125- 
130 kun o'tadi. Belladonnani birinchi yili bargi 2 marta qo'lda terib 
olinadi. Ikkinchi yildan boshlab uning hosili 4-5 marta tcrib olish 
mumkin bo'ladi. O 'sim likning vegetatsiya davri sovuq tushguncha 
davom etadi. Ikkinchi yili birinchi bo'lib bargi teriladi, keyin o'ti 
yig'iladi. Uchinchi marta bargi, kuzda esa o'ti yig'iladi. Shunday 
usulni qo'llaganda undan ko'proq hosil yig'ib olish mumkin bo'ladi. 
Uning bargi har doim gullash oldidan terib olinishi kerak.
Y ig'ilgan barglar tezlik bilan quritiladi. Quritilgan barglar gig- 
roskopik xususiyatga ega bo'lganligi uchun u nam tortmasdan yax- 
shilab taxlab, quruq qoplarda saqlanadi. Agar agrotcxnik tadbirlar 
yuqori saviyada o'tkazilsa, begona o'tlar va zararkunandalarga qar-

---

shi vaqtida kurashilsa, belladonna ekilgan maydonlaming gektari- 
dan 15-18 sentner quruq barg yetishtirish mumkin.