Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy Universiteti Tarix fakulteti Tarix

Qoʻqon darvozasi
. “Qoʻqon” toponimi Qoʻqon shahri nomidan olingan. 
Sababi, ushbu darvoza orqali Toshkentdan Qoʻqon tomon borilardi. Muhammad 
Solih XIX asrdagi Qoʻqon darvozasi XIV-XV asrlardagi 
Qiyot darvozasiga
toʻgʻri kelishini taʼkidlaydi3. Uning yozishicha, Qiyot darvozasining nomi – qiyot 
qabilasi nomidan olingan. 
Qashqar darvozasi
. Darvoza nomi XIX asrda Qashqar shahridan bir 
miqdor aholining Toshkentga koʻchib kelib oʻrnashib qolganligi bilan bogʻliq. 
XIX asrning oxiri – XX asr boshlarida Toshkent shahrining toʻrt dahasi va 
oʻn ikki darvozalarining nomlari turli tarixiy davr voqealari, hududning geografik 
sharoiti, joylashgan hudud yoki yaqinidagi obyektning nomi, taniqli shaxslarning 
ismlari bilan bogʻliq.
16
Қораев С. Географик номлар маъноси. – Тошкент, 1978. – 63 б. 
17
Муҳаммаджонов А.Р. Айрим топонимлар семантикаси // Ўзбек тили ва адабиѐти. – Тошкент, 2004. – № 2. – 
Б.41. 

---

Dahalarning nomlari ikki xil boʻlgan
. Birinchi shakli bu – taniqli 
shaxslarning nomi bilan bogʻliq, yaʼni antropotoponimlar (Shayx Xovand Tahur, 
Hazrat Imom Qaffoli Shoshiy, Zangiota, Shayx Zayniddin dahalari). Ikkinchi 
shaklni mazkur dahalarning xalq orasida isteʼmolda boʻlgan nomlari tashkil etadi. 
Bularga 
antropotoponim
(Shayxontahur), joyning tabiiy holati bilan bogʻliq 
boʻlgan toponim (Sebzor), etnotoponimlar (Beshogʻoch, Koʻkcha) kiradi. 
3)
 
Toshkentning yangi shahar qismining tarixiy toponimlari tasnifi va tahlili. 
XIX asring ikkinchi yarmida Toshkent Rossiya imperiyasi tomonidan bosib 
olinganidan soʻng shahar hududi kengayib, unga sharqiy tomondan yevropacha 
uslubda qurilgan 
Yangi shahar qoʻshilgan 
va bu yerda, asosan,