"ishlab chiqarishda boshqaruv" fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi

Mavzuga doir masalalary echish. 

---

1. Mexanika sexi frezerlash uchastkasining oylik ishlab chiqarish rejasi 6000%. 
Frezerlash operatsiyasining mehnat hajmi 1,5 norma soat. Dastgohlarning ikki 
smenali ish tartibi, normani ortig‘i bilan bajarish koeffitsenti 1.2. Dastgohlarning 
oylik haqiqiy ish vaqti fondi 330 soat. Dastgohlarning hisobiy va qabul 
qilingansonlari va ularning yuklangnlik koeffitsenti topilsin. 
Yechish: 
1
к
Р
hisobiy soni: 
7
,
22
2
,
1
*
330
5
.
1
*
6000


х
Р
dastgoh, 
Hisoblash natijasida olingan sonni, 22,7 ni yaxlitlab, 23 dastgoh deb qabul 
qilingan. Demak, qabul qilingan dastgohlar soni R
k
=3 
2. Dastgohlarning yuklanganlik koeffitsenti: 
9
,
0
23
7
,
22


ю
К
2. Yillik rejaga asosan mashinasozlik sexi 40ta mashina yig‘ishi kerak. Bitta 
mashinani yig‘ish uchun 180 m
2 
maydon talab qilinadi, yig‘ish davri 10 kun. 
sexning yillik ish vaqti fondi 260 kun, ish tartibi 1 smenali, yig‘uv sexining ishlab 
chiqarish maydoni 280 m
2
. SHu sex maydonidan foydalanish koeffitsenti topilsin. 
Echish: 
1. Tsexning o‘tkazuvchanlik imkoniyati: 
R
o‘t
=280*260=72800 m
2 
kun. 
2. Yillik rejasini bajarish uchuchn zarur maydon: 
R
y.s
=40*10*180=72000 m
2
kun; 
3. Maydondan foydalanish koeffitsenti; 
98
,
0
78000
72000


м
К
Yechish uchun masalalar: 
1.
Rejalashtirilgan yilda ish kunlari 260 kun, ish tartibi 1smenali, xaftasiga 5 
kunlik ish kunida smena davomiyligini 8,2 soat, dastgohlarnita’mirlash uchun 
yo‘qotiladigan vaqt 6%. 
Rejalashtirilgan yilda dastgohlarning yillik haqiqiy ish vaqti fondi topilsin. 
Javob: F
h
=2004 soat. 
2.
Dastur bo‘yicha uskunasi bir yilda 120ta mashina ishlab chiqarish zarur, 
foydali vaqti fondi 260kun. 
Bitta mashinani yig‘ish uchun 90m
2
maydon zarur, yig‘ish davri 10 kun. Yillik 
dasturni bajarish uchun yig‘uv maydoni topilsin. 

---

Javob: R
y 
= 415,3 m
2
Yig‘uv sexi uchun zarur bo‘lgan uskunalar (stapelp) soni topilsin. 
3.
Samolyotsozlik zavodi qanot yig‘uv sexining yillik ishlab chiqarish 
dasturida 24 kompleks qanot ishlab chiqarish mo‘ljallangan. Har bir komplent 
qanotini yig‘ish uchun 2100 norma soat vaqt talab qilinadi. Ish tartibi 1smenali. 
Uskunalar yillik foydali ish vaqti fondi 2020 soat. Normani ortig‘i bilan bajarish 
uchun koeffitsenti 1,2. 
Javob: R=20,7 uskuna. 
4.
Dastur bo‘yicha yig‘uv sexi bir yilda 30 ta mashina ishlab chiqarish lozim. 
Yig‘uv davri 20 kun. Bitta buyumni yig‘ish uchun 160m
2 
maydon zarur. sexning 
yillik ish vaqti fondi 260 kun, ish tartibi 1smenali. Ishlab chiqarish maydoni 
570m
2
. Ishlab chiqarish quvvatidan foydalanish koeffitsenti topilsin.Javob: K
m
= 
0,64.