"ishlab chiqarishda boshqaruv" fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi

3- masala
. Korxonani qurish loyihasining ikkita varianti ishlab chiqildi. 1-variant 
bo‘yicha kapital qo‘yilmalar summasi 6 mln. so‘mga teng. Mahsulot tannarxi –8.4 mln 
so‘m, yillik foyda esa 1.6 mln. so‘mni tashkil etadi. 11-variantda yangi yanada 
takomillashgan texnalogiyani qo‘llash kapital qo‘yimalar summasini 7 mln.so‘mgacha 
oshirishi ko‘zda tutilgan. Xuddi o‘sha mahsulotning tannarxi pasayib 8 mln. so‘mni 
tashkil etadi, mos ravishda yillik foyda summasi 2 mln ga teng. 
Topish kerak:
1)
har qaysi variant bo‘yicha kapital qo‘yilmalarning qoplanish muddati. 
2)
qo‘shimcha kapital qo‘yilmalarning qoplanish muddati. 
4- masala.
Qurilishning 3ta varianti ishlab chiqildi: 
Har bir variant bo‘yicha kapital qo‘yilmalarning hajmi va tayyor mahsulotning 
tannarxi quyidagini tashkil etadi: 
Variant 
kapital qo‘yilmalar 
hajmi, mln. so‘m 
tannarxi 
mln. so‘m 
1 
2 
3 
2 
2.1 
2.2 
2.2 
2.1 
1.7 
qurilishning eng samarali variantini toping. Iqtisodiy samaradorlikning normativ 
koeffitsienti = 0,16. 
5– masala.
Sexni rekonstruksiya qilish variantlari orasida eng samaralisini toping. Variantlar 
bo‘yicha kapital qo‘yilmalar va yillik mahsulot tannarxi jadvalda keltirilgan. Iqtisodiy 
samaradorlikning normativ koeffitsenti 
16
,
0

н
E
6- masala
. 
Ishlab chiqarishga avtomatik jihozni joriy etishdan olinadigan iqtisodiy samarani va 
uning qoplanish muddatini toping. 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
Joriy 
etishdan Joriy 
etishdan 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
Rekonstruksiya variantlari 
I 
II 
III 
1 
2 
Kapital qo‘yilmalar, m.s 
Yillik mahsulot tannarxi, 
m.s 
8500 
11000 
10000 
10800 
13000 
900 

---

46 
avval. 
keyin. 
1. 
2. 
3. 
Yillik mahsulot ishlab chiqarish 
hajmi, ming dona 
Bir mahsulot tannarxi, so‘mda 
Bir mahsulotga to‘g‘ri keluvchi 
kapital qo‘yilmalar, so‘mda 
10000 
12,82 
0,912 
10000 
11,02 
1,720 
7– masala
. Quyidagi ma’lumotlar asosida qurilish obyektining ekspluatatsiyasi 
boshiga keltirilgan kapital qo‘yilmalari miqdorini toping. 
Kapital qurilish besh yil davom etib 30 mln. so‘m kapital qo‘yilma talab etadi. Qurilish 
davri ichida kapital qo‘yilmalar quyidagicha taqsimlangan: 
1 –yil –30% , 2 yil – 20%, 3 yil- 20%, 4 yil- 10%, 5 yil -20% 
keltirish normativi – 0,1