Актуальные научные исследования в современном мире iscience. In. Ua

«MODERN SCIENTIFIC CHALLENGES AND TRENDS» 
SCIENCECENTRUM.PL 
ISSUE 4(38) PART 1 
ISBN 978-83-949403-3-1 
 
121
uslublar, o‘quv muassasalarni material va texnik ta’minoti birgalikda ma’lum darajada bilimlarni 
o‘zlashtirish, qobilyatni kuchaytirish (uyg‘otish) va maxoratlilik darajzasini oshirishga erishish 
yo‘lini aniqlashda yordam beradi. Ushbulardan kelib chiqib “o‘quv jarayonini baxolash” 
masalasini yechish modelini keltiramiz.
Bu yerda 0 – muammolarni qo‘yilishi, 1- o‘rganilayotgan jarayon – o‘quv jarayoni, 2- 
o‘quv jarayoni sifatiga tasir qiluvchi faktorlarni aniqlash, 3- o‘quv bilim faoliyati sifati 
tushunchasini xarakterlash (UBF), 4- o‘vuv bilim faoliyatiga ta’sir filiuvchi, o‘quvchilarni 
xarakteriskalarini aniqlash, 5- o‘quv bilim faoliyatiga ta’sir qiluqchi o‘qitish jarayonini 
xarakteriskasini aniqlash, 6- o‘quvchilarni bilish parametrlarini o‘lchovchi usul yaratish, 7- 
o‘qitish faoliyatni o‘lchash uslubini yaratish, 8-o‘quv bilim faoliyatini sifat darajani aniqlovchi 
faktorlarni aniqlash va ularni baxolash uslubini tanlab olish, 9- o‘quv bilim faoliyat modelini 
yaratish. 10. O‘quv bilim faoliyatini prognoz qilish modelini yaratish, 11- O‘quv bilim faoliyat 
sifatini baxolash va prognoz qilish. 
- Ushbu logik sxema asosida o‘quv jarayonini baxolash masalasini qo‘yilishini 
quyidagicha ifodalash mumkin:
- o‘quv bilim faoliyatni maqsadli ilmiy o‘rganish o‘quv jarayonini sifatini baxolash uchun 
yetarli yekanini ko‘rsatish. 
- o‘quv bilim faoliyat o‘quv bilish faoliyat sifatiga ta’sir qiluvchi o‘quvchilar 
xarakteriskalari va o‘qitish uslubini xarakterlovchi eng maxsuldor informativ ko‘rsatkichlarini 
aniqlash. 
- Ushbu tanlab olingan xarakteristik ko‘rsatkichlarini baxolash mezonlarini yaratish. 
- Ushbu tanlab olingan xarakteristik o‘quv bilim faoliyat modelini qurish va shu asosida 
uni sifati ko‘rsatkichlarini baxolash va prognoz qilish. 
Ushbu qo‘yilgan masalani har bir etapini aloxida ko‘rib chiqamiz. 
Bizga ma’lumki o‘qitish bu bilimni uzatish, bilimni qabul qilish, maxoratni tajribani 
oshirish bilan baxolanadi. Lekin bunga yagona bir aniq chegara yo‘q. Shu sababdan unga turli 
yondoshuv usullari orqali baxolash mumkin. Bizning fikrimiz bo‘yicha bunday yondoshuvlarni 
quyidagi 4 ta guruxga ajratib o‘rganish mumkin: 
- ishlab chiqarish; 
- psixologik; 
- pendagogik va programmali; 
- o‘quv jarayonini tashkil qiluvchi asosiy elemetlar. 

---