«O’zbеkiston tеmir yo’llari» aj toshkеnt tеmir yo’l muhandislari instituti hayot faoliyati havfsizligi kafedrasi

 
 (
8.1)
Tabiiy yoritilganlik koeffitsiyentining ishlab 
chiqarish xonalari uchun qiymati 
8.1-jadval 
Kо‘zda bajariladigan 
ishlarning ta’rifi 
Obyektni ilg‘ab 
olish mumkin 
bо‘lgan eng 
kichik о‘lchami 
Kо‘zda 
bajariladigan 
ishning 
razryadi 
Tabiiy yorug‘likdagi ye ning 
qiymati, % 
Yuqori va 
kombinatsiya 
Yon 
tomondan 
yoritilganda 
Bajariladigan ishlar: 
-eng yuqori aniqlikdagi 
0,15 
I 
10,0 
3,5 
-juda yuqori aniqlikdagi 
0,15-0,3 
II 
7,0 
2,5 
-yuqori aniqlikdagi 
0,3-0,5 
III 
5,0 
2,0 
-о‘rta aniqlikdagi 
0,5-1,0 
IV 
4,0 
1,5 
-past aniqlikdagi 
1,0-5,0 
V 
3,0 
1,0 
-dag‘al 
5,0 dan katta 
VI 
2,0 
0,5 
-issiq sexlarda о‘z-
о‘zidan nurlanuvchi 
materiallar bilan ishlash 
- 
VII 
3,0 
1,0 
-texnologik jarayonni 
umumiy nazorat qilib 
turish 
- 
VIII 
1,0 
0,3 
-vaqti-vaqti bilan 
uskunalar holatini 
nazorat qilish 
- 
0,7 
0,2 
-mexanizatsiyalashgan va 
mexanizatsiyalash-
magan omborlarda 
ishlash 
- 
IX 
0,5 
0,1 
Tabiiy yoritilganlik koeffitsiyenti /t.yo.k/ 8.1-jadvaldan quyidagi 
omillar asosida aniqlanadi: 
- kо‘zda bajariladigan ishning tabiati /kо‘rilayotgan predmetning kо‘z 
ilg‘ay olish kattaligi, masalan soatsozda soatning mayda qismlari, 

---

50 
о‘quvchida sarf о‘lchamlari va boshqalar/; 
- yorug‘lik sistemasi; 
- 
yorug‘lik iqlimi koeffitsiyenti /bu kattalik binoning joylashgan 
mintaqasiga bog‘liq/; 
- 
kungaylik koeffitsiyenti /bu kattalik binoning qaysi tomonga qarab 
tushganligiga bog‘liq. Bino sharq, tomonga qarab tushgan bо‘lsa - kungay 
tomon deyiladi. 
Tabiiy yoritilganlik koeffitsiyenti eksperimental о‘lchovlar asosida 
hisoblanadi. Buning uchun lyuksmetr asbobi yordamida xonaning ichki 
/YEI/ va tashqi /YET/ yoritilganligi gorizontal tekislikda о‘lchanadi. 
Tashqaridagi yoritilganlik о‘lchanganda lyuksmetr 
fotoelementiga 
atrofdagi bino va inshootlarning soyasi tushmasligiga ahamiyat berish 
kerak.