Mavzu: aqli zaif o'quvchilar sezgisining o'ziga xos xususiyatlari mundarija: Kirish

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
XULOSA 
Ruhiy jarayonlar miyaning alohida xossasi bo’lib, faqat miyaning faoliyatiga 
bog’liq bo’ladi. Ruhiyatning bevosita moddiy substrati (asosi) odamning bosh 
miyasidir. 
Insonning nechog’lik sog’ligi yoki sog’ligidagi muammolar tufayli atrof-

---

muhitni o’shangan bog’liq ravishda xis qilishadi. Hissiy (aks ettirish) bilish bu 
sekin hissiy qabul qilish xotir va tasavvurlardan iborat ekan. Rivojlanishiga ko’ra 
imkoniyati cheklangan bolalar atrof – muhitni har xil yo’llar bilan his qilishadi. 
Ya’ni ko’zi ojiz bola eshitish va teri orqali sezish orqali qabul qilsa, eshitishida 
nuqsoni bo’lgan bola ko’rish va teri orqali sezishi yordamida qabul qiladi. Aqli zaif 
bolaning atrof haqidagi tasavvuri esa uning miya faoliyatidagi buzilish darajasiga 
bog’liq holda shakllanadi. Aqli zaif bolalar sog’lom tegoshlariga nisbatan ruhiy 
rivojlanishida ma’lum darajada ortda qoladilar. Shu orqaliq tasavvurga balham 
berish yoki qisqartirishlarda aqli zaif bolalar bilan maxsus psixologik yordamni 
tashkil etish lozim. 
Demak ta’lim muassasalarida ta’lim jarayonining samarali tashkil etishda 
har bir aqli zaif bolaning imkoniyatlarini hisobga olgan holda yondoshilsa va 
o’quvchilarni ruhiy olami bilan o’rtoqlashgan holda mutadil do’stona muhit 
yaratilsa, aqli zaif boladagi har qanday kamchilik “Nuqson” deb emas balki 
“Imkoniyat” deb qabul qilishga erishiladi. 
Chunki har qanday aqli zaif bola rivojlanmagan bola emas, balki o’ziga xos 
rivojlanishiga ega bola xisoblanadi. Shuning uchun ham aqli zaif bolalar ruhiy 
jarayonini o’ziga xos ravishda rivojlangan bo’lib bu holat ularning tashqi muhit 
bilan muloqotdagi normal holatini o’zida aks ettirishda muammolar bo’lib ushbu 
muammolarga ularning hotirasini sustlashishi fikrlashining tarqoqligi diqqatning 
beqarorligi idrok etishning yetarli emasligi kabi bir qator ruhiy jarayonlarning 
buzilishi kelib chiqadi. Bu esa aqli zaif bolalarning ta’lim olishidagi muammolarni 
qiyinchiliklarni yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. 
ADABIYOTLAR RO’YXATI 
1.
A.I.Soatov, K.X.Mametov, P.M.Po’latova “Oligofrenopedagogika asoslari” 
Toshkent, “O’qituvchi”1994 yil. 
2.
Maktab va hayot 2004 yil. № 4 son. 

---

3.
I.V.Dubrovina. 
A.G.Ruzskaya 
tarixi osida “Psixicheskaya
razvitiye vospitannikov detskogo doma” M.Prosversheniye. 1990 yil. 
4.
AksyonovaA.K. Metodika obucheniya russkomu vspomogatelnoy shkole.-
M.,Prosveshchyeniye,2004 
5.
Pulatova F.M. Oligolienopedagogika.T, 2006. 16. Rahmanova V,S.Mahsus 
pedagogika.T.2005 
6.
Shomaxmudova R.Sh., Mo’minova L.R. «Bog`cha va kichik maktab 
yoshidagi bolalar talaffuzidagi nuqsonlarni tuzatish». T., 1981 y. 
7.
Ayupova M. «Korreksion ishlar metodikasi. (ma’ruzalar matni)». T 2005 y. 
8.
Hakimova M.F., Raxmonova V.S. Maxsus 
maktab 
internat 
(maktab)larda tarbiyaviy ishlarni uyushtirish va rejalashtirish. /Metodik 
tavsiyanoma.-Toshkent, RTM. 1998. -27 b. 
9.
Hakimova M.F. Maxsus maktablarda ta’lim-tarbiyaning pedagogik asoslari 
O’quv qo’llanma. - Toshkent, Mehnat. 2000. -94 b. 
10.
Mamedov K., Shoumarov G. Aqli zaif bolalar psixologiyasi. Toshkent, 
1994, 122-125-betlar. 
11.
Mamedov K., Shoumarov G. Aqli zaif bolalar psixologiyasi. Toshkent, 
1994, 107-114-betlar.