Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Леонтьев
парадокси – Хекшер-Олин назарияси амалиѐтда 
тасдиқланмайди: меҳнатга бой мамлакатлар ишлаб чиқаришда кўпроқ 
капитални талаб қиладиган маҳсулотларни экспорт қиладилар, капиталга бой 
мамлакатлар ишлаб чиқаришда кўпроқ меҳнат талаб қиладиган маҳсулотларни 
экспорт қиладилар.

---

58 
Парадоксни тушунтириш 
- ишчи кучини паст малакага эга ва юқори малакага эга гуруҳларга бўлиш 
керак ва ушбу гуруҳларга алоҳида экспорт маҳсулотларни ишлаб чиқариш учун 
сарфланадиган умумий ҳаражатларни ҳисоблаб чиқиш керак. АҚШда юқори 
малакали ишчи кучи кўп ва паст малакали ишчи кучи кам. Шунинг учун АҚШ 
юқори малакали ишчилар ишлаб чиқарган маҳсулотларни экспорт қиладилар. 
Ушбу кадрларни тайѐрлаш учун сарфланган ҳаражатларни ҳисобга олса, уларни 
инсон капитали деб, яъни капитални бир тури деб ҳисобласа бўлади.
- АҚШ кўп миқдорда хом ашѐ импорт қиладилар. Уни қазиб олиш кўп 
капитал ҳаражатларини талаб қилади. Шунинг учун, агар экспорт маҳсулотлари 
таркибида импорт қилинган хом ашѐни миқдори кўп бўлса, бў америкалик 
экспортини капитални кўп миқдорда ишлатадиган қилади.
- Леонтьев тестида меҳнатни кўп талаб қиладиган маҳсулотлар импортига 
ўрнатилган америкалик импорт божи мавжудлигини инобатга олмаган. 
- Америкаликларни дидлари капитални кўп талаб қиладиган юқори 
технологик маҳсулотларни истеъмол қилишга йўналтирилган. Улар ушбу 
маҳсулотларни, мамлакат ўзи нисбатан капиталга бой бўлганига қарамай, 
импорт қилишадилар.
- ишлаб чиқариш омилларнинг реверси: битта маҳсулот меҳнатга бой 
мамлакатда ишлаб чиқаришда кўпроқ меҳнатни талаб қиладиган ва капиталга 
бой мамлакатда ишлаб чиқаришда кўпроқ капитални талаб қиладиган бўлиши 
мумкин. Бу ҳолат ишлаб чиқариш омилларини ўзаро ўрнини босишнинг юқори 
эластиклиги мавжудлигида кузатилиши мумкин. Масалан, гуруч АҚШда ишлаб 
чиқаришда капитални кўп талаб қиладиган маҳсулот бўлади, чунки у илғор 
технологиялар ѐрдамида ишлаб чиқарилади. Вьетнамда эса у кўпроқ меҳнатни 
талаб қиладиган маҳсулот бўлади, чунки фақат қўл меҳнати ѐрдамида ишлаб 
чиқарилади.