1 Мавзу. Кириш

 
 

---

Расм. 1.3.
S.S.Schenectady Озодлик кемаси. 1943 йилда верфни муваффақиятсиз тарк этган. 
(Граф Р.Паркер рухсати билан чоп этилди. Мухандислик иншоатларининг мўрт хулқи, Миллий 
Фанлар Академияси, Миллий тадқиқот кенгаши. John Wiley& Sons, Нью-Йорк 1957йил). 
Вазиятни тўғирлаш бўйича чора тадбирлар, ушбу муаммоларни бартараф этиш учун 
қуйидагилар қабул қилинган: 

Пўлат сифатини яхшилаш ҳисобига 
пластик ва мўрт пўлат ҳароратини мақбул 
даражагача пасайтириш (масалан, фосфор ва 
олтингугурт таркибини, ифлослик даражасини 
камайтириш). 

Ҳар бир бурчакда букилган арматурани 
пайвандлаш ёрдамида бурчак штрихларини 
яхлитлаш. 

Тарқалаётган ёриқларни тўхтатиш учун 
камарларни михлаш ва бошқа пайванд чоклари 
билан қурилма хибсга олиниб ёриқ ўрнатилади.

Пайвандлаш 
амалиётини 
такомиллаштириш ва пайванд кодларини яратиш.
Ушбу муваффақиятсизликка қарамай Озодлик 
кема дастури бир неча сабабларга кўра 
муваффақиятли хисобланарди, ушбу сабабларнинг 
биринчиси тирик қолганлар харбий харакатлар 
театрида НАТО қуролли кучларига биргаликда 
талаб қўя олдилар ва урушни қисқартирдилар. 
Бундан ташқари конструкцион пўлатлар қайта 
ишланди ва халокатли мўрт синишларга нисбатан 
барқарорлиги сезиларли даражада яхшиланди. 
Ушбу 
муваффақиятсизликларнинг 
батафсил 
тахлили ёриқ юзага келиши ва ўсиши охир оқибат 
парчаланиш 
механикасининг 
интизомига 
айланиши тушунчасини олға суради.
_______________ 
7
Ўқувчи эьтибори учун барча замонавий денгиз ва ҳаво кемалари учун ойна ва эшик бурчакларининг тузилиши 
юмалоқлаштирилган.
 
1.4. МАТЕРИАЛЛАР ТАСНИФИ 
Қаттиқ жисмлар одатда учта асосий гурухга бўлинади. Булар металлар, керамика ва 
полимерлар. Бундай бўлиниш модданинг атомлар таркиби ва кимёвий тузилишига асосланади. 
Кўпгина материалларни у ёки бу гурухга бирдай киритиш мумкин. Бундан ташқари 
келтирилган икки ёки учта гурухга таълуқли материаллар таркибида композитлар 
мавжудлигини хам айтиб ўтиш лозим. Қуйида турли хилдаги материаллар хақида қисқача 
маълумот ва уларнинг солиштирма таснифлари келтирилган.
Материалларнинг яна бир тури замонавий махсус материаллар (advanced) бўлиб, улар