O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti falsafa kafedrasi

Mo-szi haqiqat haqida 
Mo-szi haqiqat haqida quyidagilarni aytgan edi: 
u  shunday  narsaki,  o‘tmish  tajribasiga  tayanadi  (uni  tanqidiy  o‘rganishni  talab 
qildi: qadimgi davrlardan faqat yaxshi narsanigina olish kerak); 
1)  u shunday narsaki, xalq foydasiga muvofiq keladi; 
2)  u  shunday  narsaki,  xalq  tushunchasida  haqiqatdir  (agar  xalq  “ha, 
shunday” desa, o‘sha haqiqat bo‘ladi). 
 
Moizm bilim haqida 
Keng  tarqalgan  “tug‘ma  bilim”  nazariyasiga  qarshi  chiqib,  Mo-szi  inson 
o‘z  bilimini    faqat  amaliy    faoliyat  jarayonida    qo‘lga    kiritadi,    degan    edi.  
Uning fikricha, - inson o‘z amaliy faoliyatida bilim hosil qilsa-yu, uni  hayotda 
qo‘llay olmasa, bunday bilim haqiqiy emasdir. 
Mo-szining  ta’limoti  uzluksiz  ravishda  konfusiychilik  tarafdorlari 
tomonidan  hamlaga  duchor  bo‘ldi.  Keyingi  davrlarda  uning  tarafdorlari 
moizmni  moddiyuncha  yo‘nalishda  rivojlantirdilar.  Ularning  ta’kidlashlaricha, 
“bilim  his-tuyg‘u  ob’ekti  bo‘lgan  his-tuyg‘u  a’zolarini  mavjudligini  taqozo 
etadi,  hamda  uning  manbalari  bo‘lgan  shaxsiy  tajriba,  boshqa  odamlar  aytgan 
fikrlar xulosasini ham qamrab oladi” (“Mo-szi”, szin bo‘limi) (2-ilova).