O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti falsafa kafedrasi


Borliqning yagonaligi haqida Upanishadlarda yangicha talqin



Download 1,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/139
Sana30.12.2021
Hajmi1,3 Mb.
#87431
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   139
Bog'liq
O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t

Borliqning yagonaligi haqida Upanishadlarda yangicha talqin 
 Vedalar  davriga  taalluqli  bo‘lgan  ko‘plab  muhim  mavzu  va  g‘oyalar 
(koinotga  tegishli  bir  qator  tasavvurlar,  butun  borliqning  yagonaligi  haqidagi 
g‘oyalar)  Upanishadlarda  yangicha  talqin  etilgan.  Ilk  davrda  yozilgan 
Upanishadlar  vedalar  dinini  qabul  qilib,  uning  montoistik  g‘oyalarini  alohida 
ta’kidlab o‘tgan.  
Upanishadlar  Hindiston  tarixida  birinchi  marta  qo‘yilgan  falsafiy 
muammolarning  manbasi  ekanligi:  “biz  qaerdan  kelib  chiqqanmiz,  biz  qaerda 
yashayapmiz  va  qaysi  tomonga  qarab  harakat  qilyapmiz...,  kimning  hukmiga 
binoan  biz  gohida  azob-uqubatda,  ba’zida  esa,  rohat-farog‘atda  mavjudmiz? 
Bunga  zamon  sababmi  yoki  tabiatmi,  yoki  zaruriyatmi,  tasodifmi,  yoki 
unsurlarmi,  yoki  bo‘lmasa  Oliy  Ruhni  o‘zida  mujassamlashtirgan  Purusha,  deb 
atalgan  odammi?”  (Shvetashvatara-Upanishadlar).  Bu  kabi  savollardan  eng 
muhimi  dunyoviy  ruhning  tabiati  haqida  bo‘lib,  unga  muvofiq  Upanishadlar 
falsafasining  ikkita  asosiy  tushunchasi  –  braxman  va  atman  kelib  chiqqan. 


66 
 
Braxman  –  muayyan  biror  narsaga  ega  bo‘lmagan  mutlaq  ibtido  bo‘lib,  butun 
Koinotni  to‘ldiradi  va  undagi  bor  narsani  vujudga  keltiruvchi  oliy  ob’ektiv 
borliqdir.  Atman  hamma  narsa  ichiga  kira  oluvchi  sub’ektiv  voqelik  sifatida 
o‘zini namoyon etadi: u – “katta ham emas, kichik ham emas, tanasiz va qonsiz, 
soyasiz  va  qorong‘iliksiz,  shamolsiz  va  efirsiz...,  issiz  va  ta’msiz,  ko‘zsiz  va 
quloqsiz,  ovozsiz  va  aqlsiz  ...  uning  ”oldida  ham,  ketida  ham  yoki  ichida  ham 
hech narsa yo‘q... (Brixadaranyaka - Upanishadlar).  

Download 1,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   139




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish