A yuldashev soliq va soliqqa


 -§ . Yuridik shaxslam i jami daromadini aniqlash tartibi



Download 3,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet20/76
Sana03.12.2022
Hajmi3,48 Mb.
#878261
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   76
Bog'liq
Yuldashev A. Soliq va soliqqa tortish

2 -§ . Yuridik shaxslam i jami daromadini aniqlash tartibi
Foyda solig'ining aniqlashda d astaw al korxona jam i darom adini 
aniqlash lozim Jam i darom ad u chun jo 'n atilg an tovar, bajarilgan ishlar,
34


ko'rsatilgan xi/.m allar va boshqa operatsiyalar u chun korxona olishi lozim 
b o'lgan m ablag'lar yoki tekinga olingan m ablag'lar asosiy m anba bo'lib 
hisoblanadi. Bularga esa quyidagilar kiradi:
- tovarlam i (ishlarni, x izm atlam i) 
rcalizatsiya 
qilishdan keladigan 
tushum ;
- asosiy vositalar, nom oddiy aktivlar, qim m atli qo g 'o zlar, intellektual 
mulk obycktlari, m ateriallar va boshqa aktivlarni rcalizatsiya qilishdan ke­
ladigan darom ad;
- foizlardan keladigan darom adlar;
- dividendlar;
- tekinga olingan m ol-m ulk;
- m ol-m ulkni ijaraga berishdan keladigan darom ad;
- royalti;
tekin moliyaviy yordam (davlat byudjctidan berilgan subsidiyalar 
b undan m ustasno);
- d a'v o m uddati o 'tk az ib yuborilgan kreditorlik va d eponent qarzdor- 
likni hisobdan chiqarishdan olingan darom ad;
- ilgari chcgirib tashlangan xarajatlar, zararlar yoki shubhali qarz- 
larning o 'm in i qoplash tariqasida olingan darom adlar;
- valuta hisob-varaqalaridagi kurs b o 'y ich a m usbat farq
favqulodda darom adlar;
- boshqa darom adlar.
Agar o 'z a ro aloqador korxonalar tijorat va moliyaviy m unosabatlarida 
mustaqil yuridik shaxslar o 'rta sid a qo'llanishi m um kin bo 'lg an narxlardan 
farq qiladigan narxlam i qo'llasalar, Q o nun hujjatlarida belgilangan ta r­
tibda, narxlarda vujudga kelgan farqga teng m iqdorda darom ad sum m asini 
o'zgartirilishi m um kin
O 'z a ro aloqador korxonalar quyidagilardir:
Xorijiy davlatning yuridik shaxslari va u lam ing O 'zbekiston Respub­
likasida ro'yxatga olingan yuridik shaxslar h am d a u lam in g O 'zbekiston 
R espublikasidan tashqarida joylashgan sh u ’ba korxonalari;
- ayni bir yuridik yoki jism oniy shaxslar m uassislari b o 'lg an , O 'z b e ­
kiston Respublikasida ro'yxatga olingan yuridik shaxslar va xorijiy davlat- 
larning yuridik shaxslari.
Soliq solinadigan daro m ad lam i (foydani) belgilashda jam i d arom ad- 
dan quyidagi chegirm alar am alga oshiriladi;
- q o'shilgan qiym at solig'i, aksiz solig'i, m ol-m u lk solig'i, yer solig'i, 
yer osti boyligidan 
foydalanganlik u chun soliq, ekologiya solig'i, suv 
resurslardan foydalanganlik u chun soliq, boj to'lovlari;
- b anklam ing va boshqa m oliya-kredit tash k ilo tlam in g qisqa m uddatli 
kreditlari bo'yicha foiz to'lovlari sum m alari, to 'lo v m uddati o 'tg a n va t o '­
lov m uddati uzaytirilgan ssudalar bo'yicha foizlar b u n d an m ustasno;
- xodim larga ish haqi to 'lash b o 'y ich a xarajatlar (banklar, su g 'u rta 
tashkilot lari, vidcosalonlar, vidcoko'rsatuv, video va audio yozuv punktlari, 
auksi-onlar, kazino, pul yutuqi qo'yilgan uyin avtom atlari va boshqalar 
m ustasno:
35


- belgilangan tartibda kintilgan renta to'Io v lam in g sum m asi;
ijara haqi (iizing to'lovi);
asosiy vositalarni t a ’m irlash xarajatlari;
- ch e t ellik yuridik va jism oniy shaxslarning m oddiy xarajatlari va 
ko'rsatilgan xizm atlam ing qiym ati;
- m ajburiy su g 'u rta to'lovlari b o 'y ich a o 'tk azilg an qo n u n xujjatlarga 
muvofiq ish haqiga hisoblangan sum m alar;
- m ahsulotni (xizm atlarni) sertifikatlash ishlariga haq to 'lash xara­
jatlari sum m asi;
- q o n u n hujjatlarga m uvofiq n o rm alar b o 'y ich a xizm at safarlari 
xarajatlari sum m asi;
- q o n u n hujjatlariga m uvofiq n o rm alar b o 'y ich a vakillik m aqsad- 
laridagi xarajatlar sum m alari;
- reklam a xarajatlari;
- belgilangan n o rm alar doirasida kadrlar tayvorlash va ulam i qayta 
tayyorlash u ch u n xarajatlar sum m alari;
- soliq to 'lo v ch i balansidagi so'glikni saqlash obyektlari, qariyalar va 
n o g 'iro n lar uylari, m aktabgacha tarbiya bolalar m uassasalari, bolalam ing 
dam olish lagerlari, m adaniyat va sport obyektlari xalq t a ’limi m uassa­
salari, uy-joy fondini saqlashga m ahalliy daviat hokim iyat organlari tas- 
diqlangan norm ativlarga m uvofiq keladigan xarajatlar sum m alari, shu- 
ningdek, soliq to 'lo v c h ilar sanab o 'tilg a n m uassasalam i saqlashda ulush 
q o 'sh ib qatnashib, an a shu m aqsadlar u ch u n qilinadigan xarajatlam ing 
sum m alari;
- q o n u n hujjatlarida belgilab qo'yilgan boshqa m ajburiy to'lovlar.
U shbu m oddaning birinchi qism ida nazarda 
tutilgan 
xarajatlar va
m ajburiy to 'lo v lard an tashqari quyidagi xarajatlar va ajratm alar ham jam i 
d aro m ad d an chegirib tashlanadi.
1) B anklar bo'yicha:
- kredit resurslari u ch u n to 'lo v la r, operatsiya 
xarajatlari, pul m ab- 
la g ia ri va boyliklam i tashish h am d a saqlash xarajatlari:
- m ijozlarning hisobvaraqlari, shu ju m lad a n , jism oniy shaxslarning 
om onatlari b o 'y ich a hisoblangan va to 'la n g a n foizlari;
tavakkalchilik operatsiyalari b o 'y ich a zaxira hisoblash, 
uchirilgan 
um idsiz ssuda sum m alari;
2) S u g 'u rta tashkilotlari bo'yicha:
- qayta su g 'u rta shartnom alari b o 'y ich a berilgan to 'lo v sum m alari;
- am al qilishi hisobot yili oxirigacha to 'la n m ag a n sug'urta va qayta 
su g 'u rta shartnom alari b o 'y ic h a berilgan to 'lo v sum m alari;
- su g 'u rta va qayta m ajburiyatlari b o 'y ich a am algaoshirilgan va hisob­
langan to 'lo v sum m alari.
- o 'tg a n yillardagi su g 'u rta hodisalari b o 'y ich a to 'la n m ag a n to 'lo v
sum m alari, shu ju m lad an , d a ’vo m uddati doirasidagi 
m ajburiyatlar sum ­
malari;
36


- sug'urta tashkiloti su g 'u rta hodisalari ro'y berishini b artaraf etish va 
uning oldini olisliga doir tadbirlam i moliyalashga sarflaydigan m ablag'lar 
sum m alari;
- sug'urta tashkilotlarning zaxira londlari bu tashkilotlar ustav fon- 
dining 25 % yetguniga q ad a r sug'urta tashkilotlari 
o 'z darom adlarining 
25 % m iqdorida zaxira fondlariga qiladigan ajrntm alar
Jam i d arom addan chegirib tashlanadigan xarajatlar, m ajburiy to 'lo v ­
lar, chiqim lar va ajratm alarni aniqlash tailibi O 'zbekiston Respublikasi 
V azirlar M ahkam asi to m o n id an belgilanadi.
Agar am alga oshirilgan xarajatlar bir nccha toifaga kiritilgan bo'lsa, u 
faqat bir m a rta jam i d aro m ad d an chegirib tashlanadi.
Asosiy vositalar am ortizatsiya qilinadi, yer b unda» m ustasno, asosiy 
vositalam ing soliq solinadigan davr m obaynida belgilangan norm alar 
doirasida hisoblangan am ortizatsiya ajratm alari sum m alari jami d aro m a d ­
dan chegirib tashlanadi.
B undan tashqari, n om oddiy aktivlarga qilingan xarajat la i jam i d a ­
rom addan eskirish tarzida h ar oyda, korxona to m o n id an ulam ing bosh- 
langich qiym ati va u lardan unum li foydalanish m uddati asosida hisoblab 
chiqilgan norm alar b o 'y ich a chiqarib tashlanadi.
3 -§ . Foyda solig‘ining stavkalari
K orxona, tashkilot va firm alarning soliq solinadigan foydasiga eng 
yuqori - 35 % stavka O 'zbekiston R espublikasining Soliq kodeksida 1998- 
yilda belgilangan edi, 1999-yil 1-yanvardan 33 % 
2000-yil l-yanvardan 
esa 31 %, 2 0 0 1-yil 1-yanvardan boshlab stavka 26 % va 2002-yiIda esa 
24 

Download 3,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish