Maydonli tranzistor tuzulishi va ishlash tamoyili

O‘tish va chastotaviy tavsiflar
. MDYa-tranzistorning kichik signalli ekvivalent 

---

24 
sxemasi 2.2 a – rasmda ko‘rsatilgan. Tranzistor VATning tekis sohasida ishlashi 
ko‘zda tutilganligi uchun kanalning qarshiligi sifatida 
r
S
kattalik ishlatilgan. 
Tranzistorning kuchaytirish qobiliyatini yorituvchi elementlar 
S
Z
U
ZI
va 
S
T
U
TI
tok 
manbalaridir. 
R
ZI
va 
R
ZS
qarshiliklar – zatvor dielektrikining qarshiligi bo‘lib, 
ularning qiymati 10
13
-10
14
Om va undan katta qiymatlarni tashkil qiladi.
 R
TI
va 
R
TS
qarshiliklar – istok va stok p-n-o‘tishning teskari qarshiligi bo‘lib, ular 10
10
-10
11
Omni tashkil qiladi.
 C
TI
va 
C
TS
sig‘imlar – yuqoridagi o‘tishlarning to‘siq sig‘imi 
bo‘lib, ularning qiymati avvalo istok va stokning yuzasiga bog‘liq bo‘ladi. 
C
ZI
va 
C
ZS
sig‘imlar – istok va stok qatlamlariga nisbatan zatvor metall elektrodining 
sig‘imidir. 
Istok taglik bilan bog‘langan holatda 
S
T
U
TI
tok manbasi mavjud bo‘lmaydi. 
R
TI
qarshilik va
C
TS
sig‘im tutashtirilgan bo‘ladi.
 
Agarda
R
ZI
va 
R
ZS
dielektrik 
qarshiliklari hisobga olinmasa, 2.2 b – rasmda ko‘rsatilgan ekvivalent sxemani 
olamiz. Bu sxema ko‘pgina amaliy 
hisoblashlar uchun asos sifati hizmat 
qiladi. 
C
ZI
va 
C
ZS
sig‘imlarning hosil 
bo‘lishi 2.3 - rasmda ko‘rsatilgan. Ular 
istok va stok sohalarini zatvor tomonidan 
berkilishi 
tufayli 
hosil 
bo‘ladi. 
Texnologik sabablarga ko‘ra zatvor 
elektrodini ideallashtirilgan strukturada (ko‘rsatilganidek, aniq n
+
qatlamlar orasiga 
joylashtirib bo‘lmaydi. Zatvor va mazkur qatlam chetlari orasida parazit
 C
ZI
va 
C
ZS
sig‘imlar hosil bo‘ladi. Odatda bu sig‘imlar to‘siq sig‘imidan bir necha marta 
kichik bo‘lsa ham, ularni o‘rni (aniqsa 
C
ZS
sig‘im) sezilarli bo‘ladi. 
Zatvor va kanal orasidagi sig‘im (
C
Z
) 2.2 – rasmda ko‘rsatilmagan. 
Boshqaruvchi kuchlanishning 
U
ZI
tez o‘zgarishiga nisbatan MDYa-
tranzistorning inersionligi ikki omillar tufayli yuzaga keladi: 
C
Z
zatvor sig‘imini 
qayta zaryadlanishi va elektrodlar orasidagi sig‘imlarni qayta zaryadlanishi. 
2.3 – rasm. Zatvor berkitishi, 
berkitish sig’imi. 
Istok 
p 
Stok 
Zatvor 
n
+ 
n
+