Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidago toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Laboratoriya ishining amaliy qismi

---

92 
10.1- Rasm. - 9-sonli laboratoriya ishi loyihasini ochamiz. 
Ushbu 
sxemaga 
yo‘riqnoma 
va 
bitta 
kompyuter 
qo‘shamiz, 
marshrutizatorni ketma-ket portga ulaymiz, kompyuterni 3-sonli 
routerga ulaymiz (10.2- Rasm). 
10.2- Rasm. – №10 laboratoriya ishining sxemasi. 
Biz router portlari uchun IP manzillarni belgilaymiz va ularni 
ko‘taramiz: 
Router 1: 
Ser0/1/0: 221.10.0.1 
Ser0/1/1: 221.10.3.2 
Gig0/0: 192.168.0.1 
Router 2: 
Ser0/1/0: 221.10.0.2 
Ser0/1/1: 221.10.2.1 
Gig0/0: 192.170.0.1 
Router 3: 
Ser0/1/0: 221.10.2.2 
Ser0/1/1: 221.10.3.1 
Gig0/0: 192.150.0.1 
O‘tgan laboratoriyalardan birida biz statik marshrutlashni 
o‘rnatdik, avval siz statik marshrutlash sozlamalarini o‘chirib 
qo‘yishingiz 
kerak. 
Keyinchalik, 
OSPF 
dinamik 
marshrutlash 
protokolini sozlashingiz kerak. Global konfiguratsiya rejimida show ip 
prot buyrug‘ini berish orqali siz OSPF protokoli sozlamalarini 
ko‘rishingiz mumkin (10.3- Rasm) 

---

93 
 
10.3- Rasm. – Router 1 sozlamalarini ko‘ring 
Router 1 
KompSetiR1(config)#rout ospf 1 
//
OSPF jarayonini boshlash [jarayon raqami] 
KompSetiR1(config)#router-id 1.1.1.1 
//
Routerga identifikator tayinlash 
KompSetiR1(config-router)#network 221.10.0.0 0.0.0.255 area 
0 
//
IP-manzilni o‘rnatish, maska teskari va zona (maydon), 
agar sizga zonal ajratish kerak bo‘lsa, siz turli zonalardan 
foydalanishingiz kerak. 
KompSetiR1(config-router)#network 221.10.3.0 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR1(config-router)#network 
192
.
168
.0.1 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR1(config-router)#passive-interface gig0/0 
//
Routerlar bo‘lmagan pastki tarmoqlarga hello paketlarini 
yuborishni oldini olish uchun xavfsizlik uchun belgilangan 
Router 2 
KompSetiR2(config)#rout ospf 1 
KompSetiR2(config)#router-id 2.2.2.2 

---

94 
KompSetiR2(config-router)#network 221.10.0.0 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR2(config-router)#network 221.10.2.0 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR2(config-router)#network 
192
.
170
.0.1 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR2(config-router)#passive-interface gig0/0 
10.4- Rasm. – Router 2 sozlamalarini ko‘ring 
Router 3 
KompSetiR3(config)#rout ospf 1 
KompSetiR3(config)#router-id 3.3.3.3 
KompSetiR3(config-router)#network 221.10.2.0 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR3(config-router)#network 221.10.3.0 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR3(config-router)#network 
192
.
150
.0.1 0.0.0.255 area 
0 
KompSetiR3(config-router)#passive-interface gig0/0 

---

95 
 
10.5- Rasm. – Router 3 da sozlamalarni ko‘ring 
10.6- Rasm. – Ping natijalari, OSPFni sozlashdan oldin va keyin

---

96 
10.7- Rasm. - Serial 0/1/0 Router 2 portini o‘chirishdan oldin va keyin 
tekshirish 
Oldingi ishlarda qo‘lda ro‘yxatga olingan odatiy marshrutni 
buzgan holda OSPF protokolining ishlashini tekshiramiz (10.8- Rasm). 
KomSetiR#traceroute 192.170.3.3 
10.8- Rasm. - Router 2 ning Serial 0/1/0 portini o‘chirishdan oldin 
va keyin tekshirish 

---

97 
Rasmda ko‘rsatilgandek, odatiy marshrut 1-marshrutizatordan 2-
marshrutizatorga, so‘ngra kommutatorga ishlaydi, 2-marshrutizatorning 
Serial 0/10 porti o‘chirilganda, yangi marshrut quriladi, u Router 3 
orqali o‘tadi, so‘ngra 2-marshrutchiga va kommutatorgacha. 
10.8- Rasm. - Simulyatsiya bo‘yicha paketning yo‘li. (a) - 2-
marshrutizatorda ketma-ket 0/1/0 porti yoqilgan, (b) - 2-
marshrutizatorda ketma-ket 0/1/0 port o‘chirilgan. 
