Mavzu №1: Kirish

9.2 – rasm. Shtrix kod: EAN – 13 kodi. 
 
9.3– rasm. Shtrix kod: EAN – 8 kodi. 

---

102 
EAN – 8 kodi uzun kodlarni belgilab bo‘lmaydigan kichik o‘ramlar 
(upakovkalar) uchun mo‘ljallangan.
Ba‘zan, shtrix kodlar tarkibida tayyorlovchi korxona kodining 
o‘rniga mahsulotning qayd etish tartib raqami keltirilishi ham mumkin. 
Raqamlar qatori skaner uchun emas, balki xaridorlar uchun 
mo‘ljallangan. Talabgor (xaridor) uchun ma’lumot faqat mahsulot 
tayyorlangan davlatni bildirish bilan chegaralanadi, chunki davlat kodi 
maxsus nashrlarda va ma’lumotnomalarda keltirilib turadi yoki ma’lumot 
bazalarida va banklarida saqlanishi mumkin. To‘liq shtrixli kod tashqi 
savdo tashkilotlariga yoki savdo ob’yektlariga mahsulotning aniq kelib 
chiqish rekvizitlarini bilish va kerak bo‘lsa mahsulotning kontrakt 
(shartnoma) talablariga mos kelmaydigan parametrlari va ko‘rsatkichlari 
borasida aniq manzilga raddiya yoki norozilik bildirish imkoniyatini 
yaratadi. 
O‘zbekiston Respublikasida shtrix – kodlar tobora keng tadbiq etilib 
bormoqda. 1999 yili O‘zstandart Agentligi qoshidagi metrologiya, 
standartlashtirish 
va 
sertifikatlashtirish 
sohasidagi 
mutaxassislarni 
tayyorlash va malaka oshirish institutida shtrix kodlar masalalari bilan 
shug‘ullanuvchi markaz tashkil etildi. Ushbu markazning ta’sis etilishidan 
maqsad – mahsulotlarni avtomatlashtirilgan tarzda identifikatsiyalash 
borasidagi muammolarni hal etish va bu faoliyatni keng ravishda targ‘ib 
etishdir. O‘zbekiston Respublikasida shtrixli kodlashning tadbiq etilishi 
eng avvalo, 1996 yilning 26 aprelida qabul qilingan «Iste’molchilarning 
huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida» nomli qonunning 4 – moddasida 
ko‘rsatilgan. Iste’molchining xarid qilinayogan mahsulot haqida zarur va 
ishonchli ma’lumot olish huquqini amalga oshirishda yangi zamin 
yaratadi. 

---

103