Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

1. 
Avtomobilning yana qanday qismlarini bilasiz? Ularning nomini ayting.
2. 
Elektromobil va avtomobilning qaysi jihozlarida farq bo‘lishi mumkin? 
Matnni o‘qing. Savollarga javob bering.
ELEKTROMOBIL O‘ZI NIMA?
Odamlar manzilini yaqin qiluvchi avtomobil bugun yanada rivojlanib, ko‘p qulayliklarni 
o‘zida jamlamoqda. Kun sayin qiziqish va ehtiyoj ortib borayotgan elektromobillar o‘zi 
qanday qulayliklarga ega? Benzin yo gazda yuradigan mashinalardan ko‘ra foydaliroqmi 
yoki uni quvvatlash ham muammoli masalami?
Elektromobil o‘zi nima?
Elektromobil – ichki yonuv dvigateli bilan emas, mustaqil energiya manbai 
bilan ishlaydigan, bir yoki bir nechta elektr dvigatellari tomonidan boshqariladigan 
avtomobildir. U shaharda foydalanishga qulay, odatiy avtomobil turlariga qaraganda 
ancha yengillashtirilgan. Akkumulyatorlari almashtirishga mo‘ljallangan holda yaratiladi. 
Elektromobil ishqibozlari uning tabiatga zarar yetkazmasligi, ya’ni o‘zidan zaharli gazlar 
chiqarmasligini asosiy ustunlik deb biladilar. 
Elektromobillarning boshqa transport vositalaridan farqlari:
• elektromobillar odatiy avtomobillarga nisbatan kamxarj;
• yo‘llarda deyarli ovoz chiqarmay harakatlanadi;
• motor moyi sarflamaydi;
• elektromobil rekuperativ tormozidan o‘zining elektron akkumulyatorini qayta 
quvvatlash uchun foydalanishi mumkin;
• elektroenergiya ishlab chiqaruvchi amortizatorlaridan ham qayta quvvatlash uchun 
foydalanish mumkin.

---

117
O‘zini o‘zi quvvatlash nima?
Elektromobil yurgan paytga o‘zini o‘zi quvvatlaydi. Bilasiz, mashina yurishi uchun gaz 
bosiladi. Ma’lum tezlikka yetgach esa, gazni vaqtincha qo‘yib yuborish mumkin. O‘zini o‘zi 
quvvatlash jarayoni ayni shu vaqtda sodir bo‘ladi, ya’ni gazdan oyog‘ingizni olishingiz bilan 
g‘ildiraklar aylanib to‘xtagunga qadar bo‘lgan vaqt oralig‘ida g‘ildiraklar aylanishi hisobiga 
elektromobil quvvat oladi.